երեքշաբթի, ապրիլ 22
22 / 4 / 2025
Սառցաշերտերի հալչելը կարող է հանգեցնել Հյուսիսային և Հարավային բևեռների տեղաշարժմանը

Սառցաշերտերի հալչելը կարող է հանգեցնել Հյուսիսային և Հարավային բևեռների տեղաշարժմանը

Կլիմայի փոփոխության հետևանքով սառցաշերտերի արագ հալումը առաջիկա տարիներին կարող է առաջացնել Երկրի աշխարհագրական բևեռների տեղաշարժ, ասվում է նոր ուսումնասիրության մեջ:

Հետազոտության համաձայն, որի արդյունքները հրապարակվել են  Geophysical Research Letters ամսագրում,  սառցե ծածկութի հալմանը և մոլորակի շուրջը օվկիանոսի զանգվածի վերաբաշխմանը համընթաց, Երկրի աշխարհագրական Հյուսիսային և Հարավային բևեռները մինչև 2100 թվականը կարող են տեղաշարժվել 27 մետրով, քանի որ կփոխվի մոլորակի պտույտի առանցքը: Ըստ գիտնականների, այս տեղաշարժը կարող է ազդել արբանյակների և տիեզերանավերի նավիգացիայի վրա:

Երբ Երկիրը պտտվում է, մոլորակի զանգվածի բաշխման փոփոխությունները ստիպում են նրան տատանվել իր առանցքի շուրջ, ինչպես գագաթը: Այս տատանումներից շատերը կանոնավոր և կանխատեսելի են. որոշները պայմանավորված են մթնոլորտային ճնշման և օվկիանոսի հոսանքների կանոնավոր փոփոխություններով, մյուսները՝ միջուկի և միջնապատյանի փոխազդեցությամբ:

Վերջին ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ սառցաշերտերի և սառցադաշտերի հալումը կարող է ազդել նաև զանգվածի բաշխման վրա և տեղաշարժել Երկրի բևեռները:

Նոր ուսումնասիրության մեջ  ETH Zurich-ի գիտնականներն օգտագործել են 1900-ից 2018 թվականների ընթացքում բևեռների շարժման տվյալները և սառցաշերտերի  հալման կանխատեսումները, որպեսզի հասկանան, թե որքան հեռու կարող են տեղաշարժվել բևեռները մարդու գործունեության հետևանքով կլիմայի փոփոխության տարբեր սցենարների դեպքում:

Մասնագետները կարծում են, որ ջերմոցային գազերի արտանետման վատագույն սցենարի դեպքում Հյուսիսային բևեռը մինչև 2100 թվականը կարող է տեղաշարժվել  դեպի արևմուտք ավելի քան 89 ոտնաչափ: Արտանետումների ավելի լավատեսական սցենարի դեպքում բևեռը կարող է 1900 թվականի իր դիրքից տեղաշարժվել 39 ոտնաչափ (12 մ):

  • Կիսվել: