Չարորակ նորագոյացությունները սկսել են ավելի ուշ փուլերում հայտնաբերել․ Արմեն Մուրադյան
ԵՊԲՀ ռեկտոր Արմեն Մուրադյանը ֆեյսբուքյան իր էջում հայտնում է, որ չարորակ նորագոյացությունները սկսել են ավելի ուշ փուլերում հայտնաբերել:
«Ցավոք, COVID-19-ը բացասաբար է ազդում նաև ոչ վարակիչ հիվանդությունների կառավարման արդյունավետության վրա․․․
Վիճակագրությունը ցույց է տալիս՝ վերջին 2 տարիներին չարորակ նորագոյացությունները սկսել են ավելի ուշ փուլերում հայտնաբերվել: Կորոնավիրուսի թողած անուղղակի ազդեցությունն է առողջապահական համակարգի վրա։
Մենք իրականում ունեինք հաջողություն, 50 տոկոս՝ 1-2-րդ փուլերում, դա լրջագույն ցուցանիշ է, հիվանդությունները չեն սպառվելու, ինքնուրույն չեն բուժվելու, մենք նրանց հանդիպելու ենք արդեն 4-րդ փուլում:
Համալսարանականները վերլուծել են, եթե 2019 թ. 1-2-րդ փուլերում հայտնաբերվում էր չարորակ նորագոյացությունների 50.4%-ը, ապա 2020 թվականին՝ 8.4%-ով ցածր՝ 42%-ը: Այդ ցուցանիշը ցածր է նույնիսկ 2016 թ. տվյալներից 3%-ով: Փոխարենն աճել են 3-րդ և 4-րդ փուլերում հայտնաբերելու դեպքերը՝ 3-րդ փուլում է հայտնաբերվել քաղցկեղի 25.4%-ը, որը վերջին 5 տարիների ամենաբարձր ցուցանիշն է, իսկ 4-րդ փուլում՝ 32.6%-ը, որը կրկին բարձր է 2019 թ. ցուցանիշից: Պատճառներից մեկը՝ սկրինինգային հետազոտությունների նվազումն է։ Որոշ դեպքերում նույնիսկ չեղարկվել են կամ հետաձգվել տարբեր պատճառներվ, և՛ մարդիկ են խուսափել, և՛ հաստատություններն են ծանրաբեռնված եղել: Մինչդեռ նորագոյացությունների դեպքում ամեն անցնող օր իր ազդեցությունը կարող է ունենալ բուժման ընթացքի ու ելքի վրա: Այն ուռուցքները, որոնք հեշտ էին բուժվում՝ կրծքագեղձի, հաստ աղու և այլն, հայտնվելով 3-4-րդ փուլում, ավելի բարդ են լինելու: Ավելի երկար է տևում, ավելի ծախսատար է, հոգեբանական ավելի բարդ է:
Պատկերն այլ կլիներ, եթե կորոնավիրուսը լիներ կառավարելի, բժիշկների ձեռքերը՝ ազատ։ Սպիտակ բանակի զինվորների ռեսուրսներն անսպառ չեն՝ կորոնավիրուսի ծանր վիճակագրությունը պատճառ է դառնում, որ ծանր լինի նաև ոչ վարակիչ հիվանդությունների վիճակագրությունը՝ քաղցկեղ, շաքարային դիաբեդ, սիրտ-անոթային:
Ես ցավ եմ ապրում, երբ սպառնալիքներով փորձում են ժողովրդին բացատրել՝ ինչու պետք չէ պատվաստվել, մենք չենք կարող անվերջ զբաղվել մի հիվանդությամբ, հիմա թվերն էլի աճում են, օրերի դինամիկան նայեք, կտրուկ աճ է դիտվելու, էլի ռեանիմացիաները լցվելու են հիվանդներով, էլի չենք զբաղվելու ուռուցքներով»: