Իսրայելահայերի մեծամասնությունը նույնպես դեմ է Կառավարության կողմից իրականացվող դատական բարեփոխումներին. Չերնամորյանը՝ վերջին զարգացումների մասին
Իսրայելի կառավարության կողմից առաջարկվող դատական բարեփոխումների օրենսդրական փաթեթն իսկապես սպառնում է ժողովրդավարությանը։ Բենյամին Նեթանյահուն մի քանի անգամ ընտրվել է որպես վարչապետ, ու բոլոր դեպքերում նրա հիմնական հենարանը եղել է ուլտրա-օրթոդոքս ծայրահեղ կրոնական խավը, որի ներկայացուցիչների հետ կազմելով կոալիցիա՝ նա կարողացել է առաջ տանել աղմկահարույց նախաձեռնությունները։
«Արմենպրես»-ի հետ զրույցում այս տեսակետը հայտնեց «Իսրայելահայեր» թերթի գլխավոր խմբագիր, Պետախտիկվայի իսրայելահայերի «Նաիրի» միության նախագահ Արտյոմ Չերնամորյանն՝ անդրադառնալով դատական բարեփոխումների առթիվ Իսրայելում սկսված ներքաղաքական զարգացումներին և բողոքի համաժողովրդական ցույցերին։
Իսրայելում զանգվածային ակցիաները մեծ թափ են հավաքել վարչապետ Բենյամին Նեթանյահուի ուղերձից հետո, որի ընթացքում նա պաշտպանել էր դատական բարեփոխումներն ավարտին հասցնելու իր կոալիցիայի քայլերը և հերքել, որ այս օրենսդրական նախաձեռնությունը սպառնում է ժողովրդավարությանը։
«Մարտ ամսից սկիզբ են առել զանգվածային բողոքի ցույցերը, հենց այդ ժամանակ տեղի ունեցավ Իսրայելի պատմության մեջ ամենամեծ հանրահավաքը։ Եթե բնակչության վաթսուն տոկոսը մասնակցում է հակակառավարական ակցիաներին, ուրեմն իրոք մի բան այնպես չէ։ Բացի դրանից, եթե հաշվի առնենք, որ 9 միլիոն բնակչություն ունեցող Իսրայելում 2 միլիոնը արաբներ են, ովքեր չեն մասնակցում ցույցերին, ապա ակնհայտ է, թե ինչ հսկայական թիվ է կազմում Կառավարության գործունեությունից դժգոհողների քանակը։ Իսրայելում, իրոք, կա ժողովրդավարության հետ կապված լուրջ խնդիր, ինչն էլ ստիպել է մարդկանց դուրս գալ փողոց, իսկ համատարած ձերբակալություններն ու համընդհանուր անկարգությունները, բնականաբար, նոր չեն»,- ասաց Չերնամորյանը։
Նրա տեղեկացմամբ՝ թեև ցույցերի մասնակիցների նկատմամբ քրեական գործեր չեն հարուցում և կարգապահական տույժ կիրառելուց հետո ազատ են արձակում, այդուհանդերձ, ոստիկանության բացատրական աշխատանքները ստեղծված իրավիճակում ոչ մի արդյունք չեն տալիս։
«Իրականում, խնդիրն այն է, որ Իսրայելը չունի Սահմանադրություն և այդ առումով եզակի պետություններից է։ Կան տարբեր օրենսգրքեր, գործում է Արդարության բարձրագույն դատական ատյանը՝ Բագացը, որն իր վրա է վերցրել ՍԴ-ի լիազորությունները, և եթե Նեթանյահուի կառավարությունը փորձի սահմանափակումներ մտցնել Բագացի դատավորների ընտրության մեջ, ապա կստացվի, որ չունենալով Սահմանադրություն, մարդու հիմնարար իրավունքների պաշտպանությունն ապահովող մայր օրենք՝ մարդիկ ուղղակի կհայտնվեն Կառավարության ցանկացած հակաժողովրդավարական որոշման հարվածների տակ»,- պարզաբանեց Չերնամորյանը։
Անդրադառնալով հարցին, թե կհաջողվի՞ արդյոք Նեթանյահուի կառավարությանը փոխզիջման հասնել բողոքավորների հետ, «Իսրայելահայեր» թերթի գլխավոր խմբագիրն ընդգծեց, որ այդ երկրի պատմության մեջ գործադիր մարմինը նման կոռումպացված մարդկանցով երբևէ համալրված չի եղել, ինչպիսին Նեթանյահուի ներկայիս կաբինետն է։ 2016 թվականից մինչ օրս վարչապետի վրա նույնպես քրեական գործեր են հարուցվել՝ թվով երեքը, որոնք առնչվում են լիազորությունների չարաշահմամբ կոռուպցիոն գործարքներ իրականացնելուն, ընտրությունների արդյունքները կեղծելուն։ Իսկ նախարար Արիե Դարին առհասարակ անցնում էր պետական ունեցվածքը մսխելու գործով և ընդդիմության ճնշման ներքո ստիպված հրաժարական ներկայացրեց։
«Նման մարդիկ Կառավարությունում շատ են, բայց ամենավտանգավոր նախարարներն են Բեթալել Սմոտրիչը և Իտամար Բեն-Գվիրը։ Վերջինիս նկատմամբ ժամանակին հարուցվել է քրեական գործ՝ արաբների հանդեպ ահաբեկչություն իրականացնելու մեղադրանքով։ Վերոհիշյալ գործիչներն աչքի են ընկնում ծայրահեղական հայացքներով ու գաղափարներով, և Կառավարության մյուս անդամների հետ փորձում են այնպիսի օրենքներ անցկացնել, որոնք չեն տեղավորվում առողջ տրամաբանության մեջ: Հետևաբար, ցուցարարները մտավախություն ունեն, թե դատական բարեփոխումները կարող են իսրայելական ուլտրա-կրոնական, ծայրահեղական շարժումների նորանոր ներկայացուցիչների համար ճանապարհ հարթել դեպի իշխանություն»,- նշեց բանախոսը։
Նրա փոխանցմամբ՝ Իսրայելի հայկական համայնքի ներկայացուցիչների մեծամասնությունը (իննսուն տոկոսը) նույնպես դեմ է կառավարության կողմից իրականացվող դատական բարեփոխումներին, սակայն, հիմնականում, խոսքը վերաբերում է երկրի հյուսիսում, կենտրոնում և հարավում ապրող մեր հայրենակիցներին, իսկ կոնկրետ Երուսաղեմում բնակվողները պահպանում են չեզոքություն։ Տեղի հայերն ավելի շատ զբաղված են պատրիարքի կողմից հայապատկան հողերի՝ մոտ երեսուն տոկոսն 99 տարով հրեաներին վարձակալության տալու որոշման բողոքարկմամբ և ցանկանում են, որ այն չեղարկվի։
Չերնամորյանը զրույցի վերջում անդրադարձավ նաև ծայրահեղականների կողմից հայկական համայնքի ներկայացուցիչների նկատմամբ նախկինում իրականացված ոտնձգություններին՝ նշելով, որ ներկայումս, թեև, անհանդուրժողականության աղմկահարույց վարքագծի նոր դրսևորումներ տեղի չեն ունեցել, բայցևայնպես, փոքրիկ խուլիգանություններ գրանցվում են ոչ միայն հայերի, այլև հույների, ղփթիների ու ասորիների նկատմամբ։ Հունվարյան միջադեպերն, ըստ նրա, ազդակ էին, որպեսզի ոստիկանները հանդիպեին պատրիարքի հետ՝ վստահեցնելով, որ վերահսկողության տակ կառնեն ծայրահեղականների գործունեությունը։