ուրբաթ, մարտ 29
29 / 3 / 2024
SIPRI-ում հայտարարել են, որ սառը պատերազմից ի վեր միջուկային զենքի կիրառման վտանգը հասել է գագաթնակետին

SIPRI-ում հայտարարել են, որ սառը պատերազմից ի վեր միջուկային զենքի կիրառման վտանգը հասել է գագաթնակետին

Միջուկային զենքի կիրառման ռիսկը հասել է ամենաբարձր մակարդակին սառը պատերազմից ի վեր: Դա պայմանավորված է նրանով, որ «միջուկային ակումբի» երկրները սկսում են ակտիվորեն կուտակել իրենց զինանոցները։ Այս մասին ասվում է Ստոկհոլմի Խաղաղության հետազոտությունների միջազգային ինստիտուտի (SIPRI) հունիսի 13-ին հրապարակված զեկույցում, տեղեկացնում է ՏԱՍՍ-ը:

«Միջուկային զենքի կիրառման ռիսկը սառը պատերազմից ի վեր այժմ ամենաբարձր մակարդակի վրա է»,- ասում են ինստիտուտի փորձագետները:

«Կան հստակ նշաններ, որ միջուկային սպառազինությունների կրճատման գործընթացն ավարտված է», և «միջուկային ակումբի բոլոր ուժերը (Ռուսաստան, ԱՄՆ, Մեծ Բրիտանիա, Ֆրանսիա, Չինաստան, Հնդկաստան, Պակիստան, Իսրայել և ԿԺԴՀ) ավելացնում են մարտագլխիկների քանակը և արդիականացում միջուկային զինանոցները»,- նշվում է զեկույցում։
Միջազգային լարվածության ուժեղացմանը նպաստում է նաև այն, որ, ըստ հետազոտողների, այդ երկրների մեծ մասը «սրում է միջուկային հռետորաբանությունը», և «մեծացնում միջուկային զենքի դերը նրանց ռազմական ռազմավարությունների մեջ»։

Ըստ SIPRI-ի՝ «միջուկային ակումբի» բոլոր երկրներն ակտիվորեն ծրագրեր են մշակում միջուկային զենքի հետ կապված կամ գոյություն ունեցող զինանոցներ են ստեղծում։ Մասնավորապես, «Մեծ Բրիտանիան 2021 թվականին հայտարարեց միջուկային մարտագլխիկների պաշարների սահմանաչափի ավելացման մասին»՝ որոշելով «չհրապարակել դրանց թիվը», իսկ Ֆրանսիան «պաշտոնապես սկսել է միջուկային զենքով հագեցած երրորդ սերնդի սուզանավ ստեղծելու ծրագիրը»:

Ինստիտուտը նաև նշում է, որ Հնդկաստանը և Պակիստանը «ավելացնում են ատոմային զենքի պաշարները և մշակում նոր առաքման համակարգեր», իսկ Իսրայելը «արդիականացնում է իր միջուկային զինանոցը»։ Միաժամանակ ԿԺԴՀ-ն «ակտիվորեն միջուկային զենք է փորձարկում» և, ըստ փորձագետների, «արդեն արտադրել է 20 մարտագլխիկ՝ բավարար ռեսուրսներով՝ լրացուցիչ 45-55 միավոր արտադրելու համար»։

Վերջապես, ասում են SIPRI-ի փորձագետները, արբանյակային պատկերները ցույց են տալիս, որ Չինաստանում 300 նոր մեկնարկային սիլոսներ են կառուցվում:

Ինչպես նշվում է զեկույցում, իրավիճակը սրվում է նրանով, որ «համաշխարհային տերությունների հարաբերությունները զգալիորեն վատթարացել են», ինչը հանգեցրել է մի շարք խնդիրների միջուկային դիվանագիտության ոլորտում։ Մասնավորապես, Ռուսաստանի և ԱՄՆ-ի միջև ռազմավարական կայունության շուրջ բանակցությունները, որոնց բաժին է ընկնում միջուկային զենքի ավելի քան 90%-ը, փաստացի սառեցվեցին Ուկրաինայի իրավիճակի հետ կապված: Բացի այդ, ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի մշտական ​​անդամները (Չինաստան, Ռուսաստան, Ֆրանսիա, ԱՄՆ և Մեծ Բրիտանիա) չեն միացել Միջուկային զենքի արգելման պայմանագրին և Իրանի զարգացման գործողությունների համատեղ համապարփակ ծրագրին շուրջ բանակցությունները դեռևս համաձայնեցված չեն։

SIPRI-ի փորձագետները եզրակացնում են, որ հաշվի առնելով առաջատար գլոբալ տերությունների ռազմական ռազմավարության նկատվող փոփոխությունները և դիվանագիտական ​​զինաթափման ջանքերի լճացումը, աշխարհը Սառը պատերազմից հետո առաջին անգամ ականատես կլինի միջուկային զինանոցների փաստացի աճին: Ըստ Ստոկհոլմի ինստիտուտի՝ ապագայում այս միտումը կարող է երկարաժամկետ լինել և «կտևի մյուս տասնամյակում ևս»:

  • Կիսվել: