The Wall Street Journal-ը հայտնել է՝ ով է կազմակերպել Պրիգոժինի սպանությունը
«Վագներ» ՊՄԿ-ի հիմնադիր Եվգենի Պրիգոժինի մահը ավիավթարի ժամանակ սպանություն էր, որը կազմակերպել էր ՌԴ Անվտանգության խորհրդի քարտուղար Նիկոլայ Պատրուշևը, պնդում է The Wall Street Journal-ը՝ վկայակոչելով արևմտյան հետախուզական ծառայությունների ներկայացուցիչներին և Ռուսաստանի հետախուզության աշխատակիցներից մեկին։
Հրատարակության զրուցակիցների խոսքով՝ Պատրուշևը սկսել է Վլադիմիր Պուտինին զգուշացնել Պրիգոժինի աճող ազդեցության մասին դեռ 2022 թվականի ամռանը։ Սակայն, այն ժամանակ, նրանց խոսքով, ՌԴ նախագահն անտեսել է նախազգուշացումները, հատկապես, որ Վագների ՊՄԿ-ն հաջողության էր հասնում ուկրաինական պատերազմում։
Ռուս հետախուզության նախկին աշխատակիցը պնդում է, որ ամեն ինչ փոխվել է 2022 թվականի հոկտեմբերին այն բանից հետո, երբ Պրիգոժինը զանգահարել է Պուտինին և «կոպտորեն» բողոքել զինամթերքի պակասից։ Այս խոսակցությունը լսել է Պատրուշևը, որն այնուհետև այն օգտագործել է Պուտինին համոզելու իրեն դիստանցավորել Պրիգոժինից, ով, ըստ Անվտանգության խորհրդի քարտուղարի, դարձել էր վտանգավոր և այլևս չէր հարգում Կրեմլի հեղինակությունը։
WSJ-ը նշում է, որ մինչև 2022 թվականի դեկտեմբերը «պարզ դարձավ, որ Պատրուշևը հաղթել է»։ Պուտինը անտեսում էր զինամթերքի պակասի մասին Պրիգոժինի հրապարակային հայտարարությունները, ինչպես նաև «Վագներ» ՊՄԿ-ի հիմնադրի զանգերը։
2023 թվականի հունիսի 23-ին Պրիգոժինն ապստամբեց։ Այս պահին Պատրուշևը «իր ձեռքն է վերցրել իշխանությունը», նշում է հրատարակությունը։ Ըստ The Wall Street Journal-ի՝ Անվտանգության խորհրդի քարտուղարը հեռախոսազանգերի «փոթորիկ» է կազմակերպել՝ Պրիգոժինին համոզելու դադարեցնել ապստամբությունը: Նա նաև զանգում էր ՊՄԿ հիմնադրի համակիր սպաներին։ Ինքը՝ Պրիգոժինը, չի պատասխանել Կրեմլի զանգերին։
Պատրուշևը զանգահարել է նաև Ալեքսանդր Լուկաշենկոյին և Ղազախստանի նախագահ Կասիմ-Ժոմարտ Տոկաևին. նա միջնորդներ էր փնտրում հակամարտությունը լուծելու համար։ WSJ-ի զրուցակիցները պնդում են, որ Տոկաևին զանգն ապահովագրություն էր վատագույն սցենարի դեպքում։ Ենթադրվում էր, որ եթե ռուսական բանակը չկարողանա զսպել Պրիգոժինի վարձկաններին, ապա Ղազախստանն իր զինված ուժերը կուղարկի որպես փոխադարձ օգնություն՝ 2022 թվականի հունվարին ՀԱՊԿ ուժերի մուտքի համար երկիր։ Սակայն Տոկաևը հրաժարվել է, հայտնում են WSJ-ի աղբյուրները։
Ըստ ռուսական հետախուզության նախկին աշխատակցի, օգոստոսի սկզբին, երբ Վագների ՊՄԿ խռովությունն արդեն ավարտված էր, և Պրիգոժինը պետք է «գնար» Բելառուս, Պատրուշևը հրամայեց իր օգնականին սկսել «Պրիգոժինին վերացնելու» գործողությունը նախապատրաստել։ Արևմտյան հետախուզական գործակալությունների ներկայացուցիչները պնդում են, որ Պուտինին հետագայում ցույց են տվել այդ ծրագրերը, և նա չի առարկել։
Օգոստոսի 23-ին Պրիգոժինը սպասել է, որ իր ինքնաթիռը ստուգեն Մոսկվայի օդանավակայանում՝ թռիչքից առաջ։ Արևմտյան հետախուզական ծառայությունների աղբյուրների համաձայն՝ հենց այս պահին թևի տակ փոքրիկ ռումբ է տեղադրվել։
Մոսկվայից թռիչքից անմիջապես հետո Պրիգոժինի Embraer Legacy 600 մասնավոր ինքնաթիռը վթարի է ենթարկվել Տվերի մարզում։ Ինքնաթիռում գտնվող բոլոր 10 մարդիկ, ներառյալ Պրիգոժինը և Վագների ՊՄԿ-ի հրամանատար Դմիտրի Ուտկինը, մահացել են։ Անմիջապես հայտնվեցին տեղեկություններ, որ Պրիգոժինը եղել է ինքնաթիռում, սակայն նրա մահը պաշտոնապես հաստատվել է ՌԴ Քննչական կոմիտեի կողմից միայն օգոստոսի 27-ին։
Կրեմլը հերքել է Պրիգոժինի մահվան հետ կապված որևէ կապ: ՌԴ նախագահի մամուլի քարտուղար Դմիտրի Պեսկովը «բացարձակ սուտ» է անվանել այն հայտարարությունները, թե իբր Պուտինն անձամբ է Պրիգոժինի ինքնաթիռը ոչնչացնելու հրաման տվել։
Հոկտեմբերին Պուտինը, ելույթ ունենալով «Վալդայ» քննարկման ակումբի հանդիպման ժամանակ, ասել էր, որ փորձագետները զոհված ինքնաթիռի ուղևորների մարմիններում ձեռքի նռնակների բեկորներ են հայտնաբերել։ «Ինքնաթիռի վրա արտաքին ազդեցություն չի եղել, սա արդեն հաստատված փաստ է, Քննչական կոմիտեի կողմից իրականացված փորձաքննության արդյունք է»,- ասաց նա։
Քննչական կոմիտեն քրեական գործ է հարուցել երթևեկության անվտանգության կանոնները խախտելու և օդային տրանսպորտի շահագործման հոդվածով, սակայն դեկտեմբերի վերջի դրությամբ Պրիգոժինի ինքնաթիռի կործանման պատճառների պաշտոնական վարկածը չի հրապարակվել։