ԼՂ հակամարտության գոտում և դրա շուրջ վարձկանները պետք է դուրս բերվեն. ՄԱԿ փորձագետներ
ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների հարցերով փորձագետները նշել են նոյեմբերի 9-ին Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությունում ռազմական գործողությունների դադարեցման մասին ձեռք բերված համաձայնությունը եւ հույս հայտնել, որ այն կհանգեցնի տարածաշրջանում կայուն խաղաղության: Այնուամենայնիվ, նրանք մտահոգված են հակամարտության գոտում եւ դրա շուրջ վարձկանների օգտագործմամբ այնքան ժամանակ, քանի դեռ այդ համաձայնությունը ձեռք չի բերվել, եւ անհանգստություն են հայտնել քաղաքացիական բնակչության համար կործանարար հետեւանքների կապակցությամբ, որոնք գործնականում պատասխանատվության չեն ենթարկում:
ՄԱԿ-ի վարձկանների օգտագործման հարցերով աշխատանքային խումբը հայտարարել է, որ լայնորեն տարածված են հաղորդագրություններն այն մասին, որ Ադրբեջանի կառավարությունը Թուրքիայի աջակցությամբ հենվում է սիրիացի գրոհայինների վրա 'ղարաբաղյան հակամարտության գոտում, այդ թվում' ռազմաճակատում իրենց ռազմական գործողություններն ամրապնդելու եւ պահպանելու համար: ՄԱԿ-ի փորձագետների կարծիքով ՝ գրոհայինները մոտիվացվել են առաջին հերթին անձնական շահով ՝ հաշվի առնելով Սիրիայի Արաբական Հանրապետությունում տիրող ծանր տնտեսական իրավիճակը: Մահանալու դեպքում նրանց հարազատներին իբրեւ թե նյութական փոխհատուցում են խոստացել նաեւ Թուրքիայի քաղաքացիությունը։
Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության գոտում եւ նրա շուրջ այդ անձանց հավաքագրման, տեղափոխման եւ օգտագործման եղանակը, ըստ երեւույթին, համապատասխանում է վարձկանի սահմանմանը, որը պարունակվում է համապատասխան միջազգային իրավական փաստաթղթերում, ներառյալ վարձկանների հավաքագրման, օգտագործման, ֆինանսավորման եւ ուսուցման դեմ պայքարի մասին միջազգային կոնվենցիան, որի մասնակիցն Ադրբեջանն է, հայտարարել է աշխատանքային խմբի նախագահ Քրիս Կվաջան:
Բացի այդ, ըստ հաղորդագրությունների, Թուրքիան զբաղվել է զինված խմբավորումների միջոցով սիրիացի տղամարդկանց լայնածավալ հավաքագրմամբ և Ադրբեջան տեղափոխմամբ, որոնցից մի քանիսը կապված են Սիրիական ազգային բանակի հետ: "Թուրքիայի ենթադրյալ դերն առավել մտահոգիչ է դառնում ՝ հաշվի առնելով այս տարի ավելի վաղ աշխատանքային խմբի արտահայտած նմանատիպ պնդումները Լիբիայում հակամարտությանը մասնակցելու համար նման գրոհայինների հավաքագրման, ծավալման եւ ֆինանսավորման գործում նրա դերի վերաբերյալ", - հավելել է Կվաջան:
Աշխատանքային խումբը նաեւ հաղորդումներ է ստացել այն մասին, որ Հայաստանը ներգրավված է եղել օտարերկրյա քաղաքացիների ծավալման մեջ ' Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությանը մասնակցելու համար: Փորձագետները ուսումնասիրում են այդ զեկույցները, որպեսզի հնարավոր կապեր հաստատեն վարձկանների գործունեության հետ, ինչպիսիք են այն համատեքստը, որտեղ գործում են այդ սուբյեկտները եւ դրանց հնարավոր դրդապատճառները: Աշխատանքային խումբը շարունակելու է հետեւել կողմերի կողմից վարձկանության հետ կապված անձանց ցանկացած օգտագործմանը:
2020թ. սեպտեմբերի 27-ի ռազմական գործողությունների վերսկսման պահից, ընդհուպ մինչև վերջին հրադադարը, աշխատանքային խումբն ավելի ու ավելի է մտահոգված Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության գոտում և նրա շուրջ բնակավայրերի, ինչպես նաև այլ շրջաններում կանխամտածված և անխնա հարձակումների մասին բազմաթիվ հաղորդագրություններով, ինչը հանգեցրել է քաղաքացիական բնակչության, ներառյալ երեխաների շրջանում զոհերի թվի աճին: Լայնորեն հաղորդվել է նաեւ քաղաքացիական գույքին եւ ենթակառուցվածքին, այդ թվում ՝ դպրոցներին եւ հիվանդանոցներին հասցված զգալի վնասի, ինչպես նաեւ լրագրողների մասնակցությամբ միջադեպերի մասին:
"Այս համատեքստում առավել մտահոգիչ է այն փաստը, որ Ադրբեջանում տեղակայված սիրիացի գրոհայինները ենթադրաբար կապված են զինված խմբերի եւ անհատների հետ, որոնք որոշ դեպքերում մեղադրվել են ռազմական հանցագործությունների եւ Սիրիայում հակամարտության ընթացքում Մարդու իրավունքների լուրջ խախտումների մեջ, ինչը, ըստ երեւույթին, հավերժացնում է անպատժելիության ցիկլը եւ ռիսկի է ենթարկում հանգեցնել միջազգային իրավունքի հետագա խախտումների",-հավելել են նրանք:
"Մենք վճռականորեն կոչ ենք անում կողմերին եւ նրանց աջակցող պետություններին անհապաղ դուրս բերել բոլոր վարձկաններին եւ նրանց հետ կապված սուբյեկտներին եւ չզբաղվել հետագա հավաքագրմամբ, ֆինանսավորմամբ եւ ծավալմամբ", - հայտարարել են փորձագետները:
Փորձագետները նաև իրենց մտահոգությունն են հայտնել Ադրբեջանի և Թուրքիայի կառավարություններին անմիջականորեն վերոնշյալ պնդումների կապակցությամբ և Այդ մասին տեղեկացրել են Սիրիայի Արաբական Հանրապետությանը:
Ավարտվում