Կեղծ լուրերի տարածումն այսօր առավել քան արդիական մարտահրավեր է. ԱԳ նախարարի տեղակալ
ՀՀ ԱԳ նախարարի տեղակալ Վահե Գևորգյանը ելույթ է ունեցել «Մեդիա և տեղեկատվական գրագիտության քաղաքականության և ռազմավարության վերաբերյալ ազգային խորհրդատվություն» ծրագրի շրջանակներում անցկացվող համաժողովին:
«Հարգարժա՛ն տիկին Ռիբեյրո,
Հարգարժա՛ն պարոն Մարտիրոսյան,
Հարգելի՛ բանախոսներ և հյուրեր,
Ուրախ եմ ձեզ ողջունել ՀՀ ԱԳՆ նախաձեռնությամբ և ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի աջակցությամբ՝ «Մեդիա և տեղեկատվական գրագիտության քաղաքականության և ռազմավարության վերաբերյալ ազգային խորհրդատվություն» ծրագրի շրջանակներում տեղի ունեցող համաժողովին:
Համաժողովի թեման այսօր առավել քան արդիական է՝ հաշվի առնելով աշխարհում տեղի ունեցող զարգացումները և մարդկությանը սպառնացող մարտահրավերները:
Տեղեկատվության հասանելիությունը, խոսքի ազատությունը, թափանցիկությունը, մարդկանց տեղեկացված լինելը մարդու իրավունքների կարևոր բաղադրիչներ են: Նոր տեխնոլոգիաների, այդ թվում տեղեկատվական տեխնոլոգիաների զարգացումը մի կողմից շեշտակիորեն բարձրացնում են հասարակության և յուրաքանչյուր անհատի տեղեկացվածության հնարավորությունները, սակայն մյուս կողմից այդ նույն հասարակությանը և անհատին դարձնում են խոցելի ապատեղեկատվության և կեղծ լուրերի առջև։
Ապատեղեկատվությունը կամ կեղծ լուրերի տարածումն այսօր, ցավոք, առավել քան արդիական մարտահրավեր է: Դրա պատճառներն ու շարժառիթները զանազան են, իսկ իրականացման ձևերն օրեցօր կատարելագործվում են: Որպես ապատեղեկատվության թիրախ հաճախ ընտրվում են առավել խոցելի խմբերը, ովքեր չունեն բավարար գիտելիք, փորձ և տեղեկացվածություն՝ ապատեղեկատվությունը ճանաչելու կամ այդ նպատակով վերլուծություններ կատարելու համար: Հատկապես մտահոգիչ է տարեց անձանց, անչափահասների և դեռահասների թիրախավորումը:
Ինչպես բոլորս ականատես դարձանք, ապատեղեկատվության և կեղծ լուրերի հորձանուտը շեշտակիորեն աճում է հատկապես արտակարգ իրավիճակներում: Համավարակի պայմաններում, որն աշխարհը պատուհասեց 2020 թ․ սկզբին, շրջանառության մեջ դրվեցին բազմաթիվ դավադրապաշտական տեսություններ, կարծիքներ, կեղծ լուրեր, մոլորեցնող կանխատեսումներ և շահարկումներ: Համավարակի արհավիրքի հետ հանդերձ, համաշխարհային հանրությունն առերեսվեց նաև այդ քաոսային տեղեկատվական հոսքին. շատ օգտատերերի համար չափազանց դժվար դարձավ ճշմարտությունը և կեղծ լուրը զանազանելը և իրավիճակի մասին իրական պատկեր ունենալու խնդիրը:
Կեղծ լուրերի գործոնը հատկապես ընդգծվում է հակամարտային իրավիճակներում և մաս է կազմում պատերազմի հրձիգների գործիքակազմի։ Արցախի ժողովրդի դեմ սանձազերծված պատերազմի ընթացքում, ինչպես նաև՝ նախորդած և հաջորդած ժամանակահատվածներում, Հայաստանը ստիպված էր դիմակայել նաև ապատեղեկատվական և կիբեռ անվտանգային լավ կազմակերպված հարձակումներին։ Նման իրավիճակներում նման հարձակումները հատկապես վտանգավոր են, և դրանց դեմ պայքարը ենթադրում է ոչ միայն պետական ինստիտուտների, այլև ողջ հասարակության մոբիլիզացիան:
Այսպիսով, ներկայիս հրամայականն է նման ապատեղեկատվության դիմակայումը, որի առանցքային մասը պետք է դառնա հասարակության լայն շերտերի մեդիագրագիտության բարձրացումը:
Առավել քան համոզված եմ, որ ապատեղեկատվության դեմ պայքարում ամենահզոր և արդյունավետ միջոցը գրագետ, տեղեկացված և ազատ հասարակություն ունենալն է։ Շատ կարևոր է, որ հասարակության յուրաքանչյուր անդամ հստակ գիտակցի իր պատասխանատվությունը ապատեղեկատվության դեմ պայքարում, քանի որ հակառակ դեպքում յուրաքանչյուրը կարող է ոչ միայն ապատեղեկատվության զոհ, այլ նաև դրա տարածման գործիքը դառնալ:
Վստահ եմ, որ այս համաժողովի բանախոսներն այսօր իրապես կարևոր ներդրում են կատարելու՝ իրենց փորձով կիսվելու, իրազեկվածություն բարձրացնելու, ինչպես նաև գործնական գիտելիքներ փոխանցելու միջոցով:
Թույլ տվեք իմ երախտագիտությունը հայտնել Ձեզ, տիկի՛ն Ռիբեյրո, այս միջոցառմանը մասնակցելու հրավերն ընդունելու համար, ՅՈւՆԵՍԿՕ-ին՝ այս ծրագրին աջակցելու և համագործակցելու համար, մեր բանախոսներին՝ իրենց պատրաստակամության համար և մեր բոլոր հյուրերին՝ ցուցաբերած հետաքրքրության և մասնակցության համար:
Մաղթում եմ հետաքրքիր և արդյունավետ քննարկումներ:
Շնորհակալություն»,- ասված է ելույթում: