Կովկասը «ճզմվում» է. ապագայում ուժեղ երկրաշարժեր էլի են լինելու. Նիկոլայ Գրիգորյան
Փրկարար ծառայության տնօրենի նախկին տեղակալ Նիկոլայ Գրիգորյանը պատասխանել է Հայաստանում գրանցված երկրաշարժից հետո հանրությանն առավել հետաքրքրող հարցերի։
Արտակարգ իրավիճակների մասնագետ, Փրկարար ծառայության տնօրենի նախկին տեղակալ Նիկոլայ Գրիգորյանն իր ֆեյսբուքյան էջում անդրադարձել է Հայաստանում գրանցված երկրաշարժին ու պարզաբանել, թե ինչով է պայմանավորված ՀՀ տարածքում երկրաշարժերի առաջացումը։
«Կովկասը, այդ թվում` ՀՀ տարածքը, գտնվում են Արաբական և Եվրասիական սալերի բախման գոտում: Այսինքն՝ Արաբական սալը տարեկան մինչև 2 սմ արագությամբ շարժվում է դեպի հյուսիս-հյուսիս-արևելք, իսկ Եվրասիական սալը համարվում է անշարժ: Դրա հետևանքով Կովկասը «ճզմվում» է, տեղի է ունենում երկրակեղևում տեկտոնական լարումների կուտակում, որն ի վերջո հանգեցնում է բլոկերի կտրուկ տեղաշարժերի, կամ՝ երկրաշարժերի»,– նշում է Գրիգորյանը։
Նա նաև փաստում է, որ սալերի այդօրինակ տեղաշարժերը տևում են միլիոնավոր տարիներ, հետևաբար թե՛ կովկասյան տարածաշրջանում, թե՛ Հայաստանի տարածքում ապագայում ուժեղ երկրաշարժեր էլի են լինելու:
Անդրադառնալով ուժեղ երկրաշարժի ժամանակ Հայաստանին սպառնացող հնարավոր վտանգներին, մասնավորապես` Մեծամորի ատոմակայանին` Նիկոլայ Գրիգորյանը նշում է, որ այն Հայաստանի սեյսմակայուն կառույցներից մեկն է և նախատեսված է 9 բալ ուժգնության երկրաշարժի համար:
Ինչ վերաբերում է հայաստանյան շենքերի ապահովությանը, ապա Գրիգորյանը նշում է, որ մինչև 1990-ական թվականները կառուցված շենքերը նախագծվել են ցածր վտանգի հաշվառումով, կառուցվել են ցածր շինարարական որակով ու դրանց զգալի մասը հատել է շահագործման ժամկետը։
«Սպիտակի երկրաշարժը ցույց տվեց, որ խոշորապանելային և շրջանակակապային համակարգով (Բադալյանի նախագծով) կառուցված բազմահարկ շենքերն իրենց դրսևորել են որպես բավականին հուսալի և սեյսմակայուն, իսկ կարկասապանելային (111 սերիայի) և հարկերի բարձրացման եղանակով կառուցված շենքերը, հակառակը, բարձր խոցելի են»,– գրում է մասնագետը:
1989 թվականից հետո կառուցված շենքերի սեյսմակայունությունն անհամեմատ ավելի բարձր է:
Ինչ վերաբերում է նոր կառուցվող շենքերին, Գրիգորյանը նշում է, որ անվտանգության համար դրանց նախագծերը պարտադիր պետք է անցնեն մասնագիտական փորձաքննություն:
«Շինարարությունն իրականացնողը և որակի հսկողը պետք է ունենան համապատասխան լիցենզիաներ: Պետք է արգելվի ցանկացած շեղում հաստատված նախագծից: Շենքը շահագործելիս անհրաժեշտ է պահպանել մշակված կանոնները, և այլն: Այս դեպքում շենքի սեյսմակայունությունը կլինի բարձր»,– գրում է նա:
Իսկ եթե շենքն արդեն կառուցված է, ու երկրաշարժի պահին դուք բնակարանում եք, Գրիգորյանը խորհուրդ է տալիս առաջինից երրորդ հարկերում գտնվելու դեպքում արագ դուրս գալ շենքից, իսկ ավելի բարձր հարկերում կանգնել հիմնական կրող պատերից կազմված անկյուններում, դրանցում գտնվող դռան բացվածքներում, կրող սյուների մոտ, արտաքին պատերից և պատուհաններից հեռու:
Շենքից դուրս գալու դեպքում էլ Գրիգորյանը խորհուրդ է տալիս չշտապել վերադառնալ տուն, այլ սպասել պաշտոնական հայտարարությանը:
Նշենք, որ Նիկոլայ Գրիգորյանը ներկայացրած պարզաբանումները վերցված են Արտակարգ Ալիքի «Որ փորձությունը փորձանք չդառնա» գրքից։
ՀՀ արտակարգ իրավիճակների նախարարությունն ավելի վաղ հայտնել էր, որ այսօր` ժամը 15:29-ին ՀՀ ԱԻՆ Սեյսմիկ պաշտպանության տարածքային ծառայության սեյսմոլոգիական ցանցը գրանցել է հյուսիսային լայնության 40.11⁰ և արևելյան երկայնության 44.54⁰ աշխարհագրական կոորդինատներով` Հայաստան` Երևան քաղաքից 8 կմ հարավ-արևելք, օջախի 10 կմ խորությամբ, 4.7 մագնիտուդով երկրաշարժ: Էպիկենտրոնային գոտում ստորգետնյա ցնցման ուժգնությունը կազմել է 6-7 բալ:
Երկրաշարժը զգացվել է Երևան քաղաքում` 5-6 բալ ուժգնությամբ, Արագածոտնի, Արարատի, Շիրակի, Արմավիրի, Վայոց Ձորի մարզերում` 3-4 բալ ուժգնությամբ: