Մենք կրկին ու կրկին տեսնում ենք անվտանգության հարցում ԵԱՀԿ համապարփակ մոտեցման արդիականությունը. ԵԱՀԿ ԽՎ նախագահի ելույթը
ԵԱՀԿ ԽՎ-ի 21-րդ աշնանային նստաշրջանում ելույթ է ունեցել ԵԱՀԿ ԽՎ նախագահ Պիա Կաուման։
Ելույթը՝ ստըորև.
«Պրն. Նախագահ, պարոն վարչապետ, տիկին գլխավոր քարտուղար, գործընկեր պատգամավորներ, սիրելի ընկերներ,
«Մենք հանդիպում ենք աննախադեպ անորոշության ժամանակներում։ Ո՞րն է լինելու վաղվա աշխարհը: Ոչ ոք չգիտի»,- ինչպես մեկնաբանեց վարչապետ Փաշինյանը.
Ուկրաինայում պատերազմը մոլեգնում է, արդեն 632-րդ օրն է. Հոկտեմբերի 7-ին ՀԱՄԱՍ-ի իրականացրած վայրագությունները եւ դրանից հետո Իսրայելի ռազմական պատասխանը, Մերձավոր Արեւելքը հասցրեցին լարման կետի. նրանք նաեւ մեր հասարակություններում բացահայտեցին ուժեղ պառակտումներ եւ ատելության մեխանիզմներ:
Երկու ամիս էլ չանցած՝ ավելի քան 100 հազար մարդ լքել են իրենց տները՝ ապաստան գտնելու այստեղ՝ Հայաստանում։ Վերջին մի քանի օրերի ընթացքում ես ապշել եմ, ավելի ճիշտ՝ ոչ թե ապշել, այլ հնարավորություն ունեցել՝ լսելու նրանց պատմությունները: Նրանց վիշտը կրկնում է այն պատմությունները, որոնք լսվում են ԵԱՀԿ-ում` Վրաստանում, Ադրբեջանում, Ուկրաինայում, Բալկաններում: Դրանք ցույց են տալիս համընդհանուր ճշմարտություն. արդարության գինը չի կարող շարունակվել քաղաքացիական բնակչության տառապանքների պատճառով։ Կայուն խաղաղությունն ու իրական անվտանգությունը պահանջում են վստահություն եւ հաշտություն. քաղաքական առաջնորդները պատասխանատվություն ունեն առաջնորդելու ճանապարհը:
Մենք դա հստակ տեսնում ենք օրեցօր. ուժային քաղաքականությունը մեծացնում է անտագոնիզմը, մրցակցությունները կանխում են փոխզիջումները, իսկ հարկադրանքը հանգեցնում է բռնության: Մենք պետք է հիշեցնենք ինքներս մեզ, որ գրեթե կես դար առաջ մեր երկրները եւս մեկ անգամ միավորվեցին՝ կոտրելու կործանարար ցիկլը: Համատեղ արժեքների եւ արդյունավետ բազմակողմանիության միջոցով ԵԱՀԿ-ն այն ժամանակից ի վեր ձգտել է հասնել ավելի մեծ կայունության եւ անվտանգության մեր հսկայական տարածաշրջանում: Բայց առանց ուժեղ քաղաքական կամքի, բազմակողմանիությունը միշտ սահմանափակ կլինի: Սա ավելի ճիշտ չէր կարող հնչել, քան Կովկասում: Տասնամյակներ շարունակ ԵԱՀԿ-ն դաշտային առաքելություններ է իրականացրել այս տարածաշրջանում՝ այստեղ՝ Երեւանում, բայց նաեւ Բաքվում, Թբիլիսիում եւ Գրոզնիում:
ԵԱՀԿ-ն օգնեց ամրապնդել պետական ինստիտուտները. այն նպաստեց մարդու իրավունքների եւ հիմնարար ազատությունների հարգմանը. այն նպաստեց քաղաքացիական հասարակության զարգացմանը: ԵԱՀԿ-ն այս առաքելությունը կատարում է ամենուր, որտեղ դեռ գործում է, բայց այստեղ դա այլեւս չի կարող անել։ Հետեւաբար, մեր աշնանային հանդիպումը հիանալի հնարավորություն է մտածելու, թե ինչպես ԵԱՀԿ-ն կարող է կայուն լուծումներ գտնել մեր տարածաշրջանում առկա մարտահրավերներին, ինչպես կարող է օգնել վերականգնել վստահությունը եւ ինչպես միասին կարող ենք օգնել հաղթահարել հին տարաձայնությունները:
Ցավոք սրտի, մենք շատ քիչ բան կարող ենք անել միասին, եթե մեր կառավարությունները չկարողանան համաձայնության գալ ամենահիմնական քայլերի շուրջ՝ կազմակերպության ֆինանսավորում, հաստատությունների ղեկավարների հաստատում։ Առանց այս պարզ խնդիրների լուծման՝ ԵԱՀԿ-ն կշարունակի գործել մթության մեջ։ Ձեր ուղերձը Վանկուվերում՝ մեր տարեկան նստաշրջանում պարզ եւ պարզ էր. ԵԱՀԿ-ն բախվում է էկզիստենցիալ ճգնաժամի, որն առաջացել է ֆինանսական ռեսուրսների քաղաքականացված զսպման եւ կոնսենսուսի կանոնի համակարգված չարաշահման հետեւանքով: Այլ կերպ ասած, հենց մեր երկրներն են, որ նվազեցնում են մեր ժողովրդի կյանքի վրա դրականորեն ազդելու ԵԱՀԿ կարողությունը:
Այս աղետալի սցենարին դիմակայելու համար շատ կարեւոր է, որ մեր վեհաժողովը ձեռնամուխ լինի ԵԱՀԿ ֆունկցիոնալ գործունեության քարոզմանը: Մենք պետք է շարունակենք քաղաքական հետաքրքրություն առաջացնել ԵԱՀԿ-ում ամենաբարձր մակարդակով, մենք պետք է շարունակենք հանդես գալ ի պաշտպանություն ԵԱՀԿ արժեքների, եւ մենք պետք է շարունակենք պահել մեր ժողովրդին այդ ամենի կենտրոնում:
Այս ամբողջ անորոշության մեջ ավելի պարզ է դառնում ԵԱՀԿ-ի նպատակը։ Ողջ տարածաշրջանում մենք հասկացել ենք, թե որքան ենք կախված միմյանցից։ Մենք տեսնում ենք, որ կարճաժամկետ լուծումները հազվադեպ են լուծում բարդ խնդիրներ՝ կանխել արմատականացումը, պայքարել ատելության հողի վրա հանցագործությունների դեմ, օգնել փախստականներին եւ տեղահանվածներին, պաշտպանել մարդկային արժանապատվությունը, վերականգնել վստահությունը: Մենք կրկին ու կրկին տեսնում ենք անվտանգության հարցում ԵԱՀԿ համապարփակ մոտեցման արդիականությունը: Այսպիսով, ԵԱՀԿ-ն նորից հայտնագործելու փոխարեն, եկեք բոլորս համոզվենք, որ նախ օգտագործենք դրա ողջ ներուժը, եկեք համոզվենք, որ նրան տրամադրում ենք այն, ինչ անհրաժեշտ է, եւ եկեք համոզվենք, որ այն ի վիճակի է արձագանքել անվտանգության նոր իրողություններին»,- իր ուղերձում ասել է Պիա Կաուման։