Իրանում մեկնարկել են նախագահական արտահերթ ընտրությունները
Իրանում արտահերթ նախագահական ընտրությունները, որոնք նշանակվել են մայիսին ավիավթարի հետևանքով երկրի նախագահ Էբրահիմ Ռաիսիի մահից հետո, մեկնարկել են այս ուրբաթ օրը՝ հունիսի 28-ին՝ տեղական ժամանակով ժամը 8:00-ին։ Նախագահի պաշտոնի համար կպայքարեն չորս թեկնածուներ,
որոնցից երեքը պատկանում են պահպանողական ճամբարին, իսկ չորրորդը՝ բարեփոխականներին։
Այսօր տեղի ունեցող ընտրություններում նախագահի պաշտոնի համար պայքարին մասնակցում են նախագահ Մահմուդ Ահմադինեժադի օրոք ՆԳՆ նախկին ղեկավար, (2005-2013 թթ.), հոգևորական Մոսթաֆա Փուրմոհամմադին, Ազգային անվտանգության բարձրագույն խորհրդում Իրանի գերագույն առաջնորդ Սաիդ Ջալիլին, խորհրդարանի ներկայիս նախագահ Մոհամմադ Բաղեր Ղալիբաֆը, որոնք բոլորն էլ պատկանում են իրանական քաղաքականության պահպանողական թևին, և Իրանի առողջապահության և բժշկական կրթության նախկին նախարար Մոհամմադ Խաթամիի նախագահության երկրորդ ժամկետում (2001-2005 թթ.), խորհրդարանի անդամ Մասուդ Պեզեշիանը՝ բարեփոխիչ քաղաքական գործիչ։
Հաստատված ընտրական օրացույցի համաձայն՝ թեկնածուների գրանցումը տեղի է ունեցել մայիսի 30-ից հունիսի 3-ը, իսկ թեկնածուների պահանջներին համապատասխանության ստուգումը տեղի է ունեցել հունիսի 4-ից հունիսի 9-ը, որից հետո հրապարակվել է թեկնածուների անունների վերջնական ցուցակը։ Նախընտրական քարոզարշավն իրականացվել է երկու շաբաթ՝ հունիսի 9-ից հունիսի 27-ի առավոտ։ Ընտրություններից մեկ օր առաջ հայտարարվեց «լռության օր», որի ընթացքում արգելվեց քարոզարշավը։ Երկրորդ փուլը, անհրաժեշտության դեպքում, կկայանա հուլիսի 5-ին։
IRNA գործակալության փոխանցմամբ՝ քվեարկությանը կարող են մասնակցել Իրանի այն քաղաքացիները, ովքեր այսօր 18 տարեկան են կամ ավելի բարձր։ Թեկնածուներից մեկի օգտին քվեարկելու իրավունքից օգտվելու համար Իրանի ընտրատեղամասերից մեկում պետք է ներկայացնել ներքին անձնագիր կամ ազգային քարտ, իսկ երկրից դուրս՝ արտասահմանյան անձնագիր։ Քվեարկությունը կտևի մինչև տեղական ժամանակով ժամը 18:00-ն (Մոսկվայի ժամանակով 17:30-ը) և անհրաժեշտության դեպքում կարող է երկարաձգվել:
Երկրի նախընտրական շտաբի ղեկավար Սեյեդ Մոհամմադ-Թաղի Շահչերագին, շարունակում է գործակալությունը, ասել է, որ քվեարկության ընթացակարգը կիրականացվի Իրանի ներսում և այլ երկրներում գրեթե 90 հազար կետերում։ Ընտրական շտաբները տեղակայված են 99 երկրների 138 ներկայացուցչություններում։ Քվեարկության առաջին արդյունքները, նրա խոսքով, կհրապարակվեն հաջորդ օրը՝ հունիսի 29-ին՝ մինչև կեսօր։
Իրանում նախագահը երկրի երկրորդ ամենահզոր քաղաքական գործիչն է՝ Գերագույն առաջնորդ այաթոլլա Ալի Խամենեիից հետո: Նախագահի պարտականությունները ներառում են սահմանադրության դրույթների իրականացումը և գործադիր իշխանության ղեկավարումը: Իրանի արտաքին քաղաքականության ընդհանուր ուղղությունը կախված կլինի նոր նախագահից։
Իրանցի տնտեսական և քաղաքական վերլուծաբան Ռուհոլլահ Մոդաբբերի խոսքով, Իրանի ներկայիս նախընտրական մրցավազքում պայքարում են քաղաքական գործիչների երկու ճամբար՝ ԱՄՆ-ի հետ մերձեցման կողմնակիցները և Ռուսաստանի և Չինաստանի հետ համագործակցության ամրապնդման կողմնակիցները, ինչպես նաև այնպիսի կազմակերպությունների, ինչպես ՇՀԿ-ն և BRICS-ը: Միաժամանակ, ըստ փորձագետի, հանրապետության նոր նախագահը ոչ մի դեպքում չպետք է դիմի Արևմուտքին։