Կբարձրացվի պետության կողմից մատուցվող ծառայությունների որակը՝ նվազեցնելով հարկային վարչարարությունը. նախագիծ
Օրենքների նախագծերի փաթեթի նպատակն է բարձրացնել Հայաստանի քաղաքացիներին պետության կողմից մատուցվող ծառայությունների որակը՝ միաժամանակ նվազեցնելով հարկային վարչարարությունը և դրա վրա ծախսվող միջոցները: Այս մասին ասել է ՀՀ պետական եկամուտների կոմիտեի նախագահ Ռուստամ Բադասյանը՝ Տնտեսական հարցերի մշտական հանձնաժողովի դեկտեմբերի 15-ի արտահերթ նիստում ներկայացնելով «ՀՀ հարկային օրենսգրքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» և կից ներկայացված օրենքների նախագծերի փաթեթը:
Նախագծով կներդրվեն էլեկտրոնային առևտրի հստակ կանոնակարգումներ: Առաջարկվում է, որ էլեկտրոնային հարթակներից առևտուրը բոլոր այն դեպքերում, երբ ապրանքը ձեռք է բերվում ռեզիդենտ ֆիզիկական անձանց կողմից, ավելացված արժեքի հարկը հաշվարկվի և վճարվի ՀՀ-ում՝ անկախ նրանից՝ մշտական հաստատություն ՀՀ-ում առկա է թե ոչ: Ըստ Ռուստամ Բադասյանի՝ պետական բյուջեի եկամուտները, բնականաբար, կավելանան. նշանակալի գումարի մասին է խոսքը, որն այսօր շրջանցում է պետական բյուջեն: Առաջարկվող կանոնակարգումը սահմանվել և երկար ժամանակ կիրառվում է Բելառուսում ու Ղազախստանում:
Ներկայացնելով ավտոմեքենաների օտարման գործարքում նախագծով առաջարկվող փոփոխությունները՝ հիմնական զեկուցողը տեղեկացրել է, որ ֆիզիկական անձանց միջև ավտոմեքենաների օտարման գործարքների դեպքում եկամտային հարկի փոխարեն կսահմանվի պետական տուրք, և դրա գանձումը կվերապահվի ՀՀ ոստիկանությանը:
Հաջորդ փոփոխությամբ սահմանվել է, որ հարկային հսկողության շրջանակում բանկային գաղտնիք համարվող տեղեկություններ ստանալու նպատակով հարկ վճարողից (բացառությամբ՝ ֆիզիկական անձի) գրավոր կպահանջվի էլեկտրոնային կամ թղթային եղանակով տրամադրել հարկային հսկողության ժամանակահատվածին վերաբերող յուրաքանչյուր հաշվի վերաբերյալ էլեկտրոնային կամ թղթային բանկային հաշվի քաղվածքը, ինչպես նաև բանկային հաշվի քաղվածքը հարկային մարմնի կողմից ՀՀ կենտրոնական բանկի միջոցով ստանալու համաձայնությունը: Ըստ Ռուստամ Բադասյանի՝ համաձայնություն չտալու դեպքում նախատեսվել է դատական կարգով ստանալու ընթացակարգ:
Օրենսգրքում սահմանվել է նաև «անալիտիկ հաշվառման» հասկացությունը, ինչպես նաև առքուվաճառքի ոլորտում անալիտիկ հաշվառման բացակայությունը, միանշանակ, հիմք կհանդիսանա անուղղակի եղանակով հարկերը հաշվարկելու համար: Հիմնական զեկուցողի դիտարկմամբ՝ առաջարկվող փոփոխությամբ կլուծվեն գործնականում առաջացած խնդիրները, կավելանա հարկային կարգապահությունը, իսկ վարչարարության առումով կգործի առավել արդյունավետ մեխանիզմ:
Նշվել է, որ հարկման ընդհանուր համակարգում գործող անհատ ձեռնարկատերերի համար շահութահարկի դրույքաչափն առաջարկվել է սահմանել 23 տոկոս:
Խոսելով կուտակային կենսաթոշակների հետ կապված խնդիրների մասին՝ հիմնական զեկուցողը նշել է, որ հաճախ երկու աղբյուրից է պահվում գումարը, և փաստը հայտնաբերելուց հետո խնդիր է առաջանում ֆիզիկական անձին նույնականացնելու և գումարը վերադարձնելու առումով: ԿԲ-ի հետ համատեղ առաջարկվել է տրամադրել անձի հաշվեհամարը, որի արդյունքում չի իրականացվի լրացուցիչ վարչարարություն:
Ի պատասխան պատգամավոր Հովիկ Աղազարյանի՝ էլեկտրոնային հարթակներից առևտրին վերաբերող հարցին՝ Ռուստամ Բադասյանը նշել է, որ մեկ տարի է, ինչ գործում է էլեկտրոնային ծառայությունների կանոնակարգմանը վերաբերող օրենքը, և առաջին տարում արդեն շուրջ 1 մլրդ դրամ գումար է հավաքվել էլեկտրոնային ծառայությունների դիմաց:
Տնտեսական հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահի տեղակալ Բաբկեն Թունյանը հետաքրքրվել է ավտոմեքենաների օտարման գործարքների դեպքում պետական տուրքի չափով: Ռուստամ Բադասյանը պարզաբանել է, որ չափերի մասով ոչինչ չի փոխվել. գործելու է նույն կանոնակարգումը: Վճարվող պետական տուրքը հաշվարկվելու է ավտոմեքենայի շարժիչի յուրաքանչյուր ձիաուժ հզորության համար 150 դրամ:
Հիմնական զեկուցողը ներկայացրել է հավելյալ պարզաբանումներ «անալիտիկ հաշվառման» մեխանիզմների, հաշվառում վարելու պարտականությունների վերաբերյալ՝ անդրադառնալով ինքնարժեքի ձևավորմանը, հետագա վաճառքին ու իրականացվող փոփոխություններին:
Պատգամավոր Արմեն Խաչատրյանը, անդրադառնալով ավտոմեքենաների օտարման գործարքների դեպքում եկամտային հարկի փոխարեն պետական տուրքի սահմանմանը վերաբերող փոփոխությանը, նշել է, որ այդքան էլ իրավաչափ չէ եկամտահարկը փոխարինել պետական տուրքով: «Պետությունը սահմանափակված չէ ծառայության նոր տեսակ ավելացնելու և պետական տուրք դրա դիմաց գանձելու իրավունքից»,-ի պատասխան Արմեն Խաչատրյանի դիտարկմանը՝ պարզաբանել է Ռուստամ Բադասյանը: Նրա խոսքով միակ արդարացի լուծումն առաջարկվող փոփոխությունն է, ըստ որի՝ գործարքի կատարման ժամանակ կվճարվի պետական տուրքը, որը լրացուցիչ վարչարարություն չի պահանջվում:
Ռուստամ Բադասյանը տեղեկացրել է նաև, որ նախագիծը քննարկվել է մշտական հանձնաժողովում, ՊԵԿ-ում, արժանացել է մասնագիտական հանրության ու բիզնես ոլորտի ներկայացուցիչների հավանությանը:
Օրենքների նախագծերի փաթեթն արժանացել է դրական եզրակացության: