Գնահատենք ու խնայենք մեր բաժին ջուրը, սեփական ծորակից մինչ ոռոգվող դաշտ ու այգի
Ըստ կանխատեսումների՝ ջրի համաշխարհային պահանջարկը մինչև 2050թ․ կաճի 55 տոկոսով։ Այնինչ, այսօր էլ շուրջ 2 միլիարդ մարդ խմելու անվտանգ ջուր չունի: Երկրագնդի բնակչության գրեթե կեսը՝ 3․6 միլիարդ մարդ, զուրկ է պատշաճ սանիտարական պայմաններից, կենցաղային կեղտաջրերի 44 տոկոսն անվտանգ մաքրման չի ենթարկվում:
Մարտի 22-ը Ջրային պաշարների համաշխարհային օրն է, առիթ՝ վերաարժևորելու ջրի կարևորությունը մարդու և ամբողջ երկրագնդի համար, նաև՝ հասարակության ուշադրությունը հրավիրելու ջրային խնդիրներին։ Առաջին հերթին՝ վերականգնել պաշարները, պահպանել ու խնայել, ապահովել խմելու որակյալ ջրի կայուն մատակարարում։
Մեր երկիրը ևս զերծ չէ ջրային խնդիրներից, և դրանց լուծման ճանապարհին կարևոր ներդրում ունի նաև Հայաստանի տարածքային զարգացման հիմնադրամ-ը։
Մասնավորապես, հիմնադրամի մի շարք ծրագրեր ուղղված են խմելու և ոռոգման ջրերի համակարգերի արդիականացմանը, ջրահեռացման բարելավմանը, ինչպես նաև կառուցվում է ռազմավարական նշանակության երկու ջրամբար։
Օրվա խորհրդին ընդառաջ և ամեն օր ու պահի՝ գնահատենք ու խնայենք մեր բաժին ջուրը, սեփական ծորակից մինչ ոռոգվող դաշտ ու այգի։
2015 թվականի հոկտեմբերի 16-ից ՀՀ կառավարությունն իրականացնում է «Ոռոգման համակարգերի արդիականացում» ծրագիրը՝ Կայունացման և զարգացման եվրասիական հիմնադրամի (ԿԶԵՀ) ֆինանսական աջակցությամբ: Ծրագրի գումարը 50.0 մլն ԱՄՆ դոլար է, որից 40.0 մլն ԱՄՆ դոլարը ԿԶԵՀ-ի վարկային միջոցներն են, 10.0 մլն ԱՄՆ դոլարը՝ ՀՀ կառավարության և համայնքների համաֆինանսավորումը։ Ծրագիրը նպատակաուղղված է ոռոգման համակարգերի արդիականացմանն ու ինստիտուցիոնալ կարողությունների զարգացմանը: Ծրագրի վերջնական նպատակներն են՝ 1) բարձրացնել ոռոգման համակարգերի արդյունավետությունը, 2) ընդլայնել ոռոգվող հողատարածքները, 3) զարգացնել ջրօգտագործողների ընկերությունների (ՋՕԸ-ների) կառավարման ներուժը և բարելավել տեխնիկական զինվածությունը: Ծրագիրն իրականացվում է Հայաստանի տարածքային զարգացման հիմնադրամի (ՀՏԶՀ) կողմից։
Ծրագրի արդյունքների հիմնական շահառուն Տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարության Ջրային կոմիտեն է, ինչպես նաև ոռոգման և ջրային ոլորտի այլ շահագրգիռ կողմեր: Այն հանդիսանում է Հայաստանի ոռոգման և դրենաժային համակարգերի վերականգնման և վերակառուցման երկարաժամկետ ազգային ծրագրի մի մասը: Բաղկացած է չորս բաղադրիչներից՝ 1) մեխանիկական ոռոգման փոխարինում ինքնահոսով, 2) մայր և միջտնտեսային ջրանցքների վերականգնում, 3) ներտնտեսային ցանցերի արդիականացում, 4) Ծրագրի կառավարում, ոռոգման համակարգերը կառավարող կազմակերպությունների և մարմինների ինստիտուցիոնալ կարողությունների զարգացում:
Առայսօր Հայաստանի Հանրապետության ողջ տարածքում վերականգնվել են ավելի քան 400 հազար մետր մայր, միջտնտեսային ջրանցքներ ու ներտնտեսային համակարգեր, կառուցվել է ինքնահոս ոռոգման 7 համակարգ։ Ոռոգելի հողատարածքներն ընդլայնվել են 12.3 հազար հեկտարով: Մոտ 35 հազար հեկտարի վրա բարելավվել է ոռոգման ջրապահովվածությունը, ինչի շնորհիվ աճել են բերքատվությունն ու տնտեսավարողների եկամուտները։ Շուրջ 145.4 հազար շահառու օգտվում է բարելավված ոռոգման համակարգերի ծառայություններից: