«Միջոցառման ընթացքում ներկայացվել ու քննարկվել են հաշմանդամություն ունեցող անձանց ոլորտում իրականացվող առաջնահերթությունների և բարեփոխումների առանցքային գաղափարախոսությունը․ ուսումնասիրել և փոխանակել տարբեր երկրների լավագույն փորձը, աջակցել և համագործակցել ռազմավարությունների մշակման գործում։

Համաժողովին ողջույնի խոսքով հանդես են եկել ՀՀ վարչապետի տիկին Աննա Հակոբյանը, Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարար Նարեկ Մկրտչյանը, Մարդու իրավունքների պաշտպան Անահիտ Մանասյանը, Կատարի Պետության սոցիալական զարգացման և ընտանիքի նախարարության ներկայացուցիչ Մեշալ Ալ-Նուայիմին, ինչպես նաև ԱԺ պատգամավորներ, շահագրգիռ գերատեսչությունների պաշտոնյաներ, դիվանագետներ, գործարարներ, բարձրաստիճան հյուրեր Կատարից և Արաբական Միացյալ Էմիրություններից, հաշմանդամություն ունեցող անձանց հիմնահարցերով զբաղվող հասարակական և միջազգային կազմակերպությունների ներկայացուցիչներ։

Իր ելույթում նախարար Նարեկ Մկրտչյանը ընդգծելով Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության նախաձեռնությամբ ոլորտում իրականացված մի շարք արմատական բարեփոխումների կարևորությունը՝ նշել է, որ մշակվող քաղաքականության հիմքում շարունակում է լինել հաշմանդամություն ունեցող անձանց համար առավել մատչելի պայմանների ստեղծումը, կարիքին համարժեք հասցեական ծառայությունների մատուցումն ու զբաղվածության ապահովումը։

«Այս առումով անցած տարին արդյունավետ էր, որը և անհրաժեշտ հիմք է ապահովել ոլորտային հետագա բարեփոխումների համար։ Նախ՝ 2023 թվականի փետրվարի 1–ից ներդրվել է Անձի ֆունկցիոնալության գնահատման նոր համակարգը, որն էականորեն հեշտացրեց ֆունկցիոնալության գնահատման գործընթացը՝ այն դարձնելով պարզ, թափանցիկ ու առավել հասցեական։ Կարճ ժամանակահատվածում մշակվել է «e-disability.am» հարթակը, որը հաշմանդամություն ունեցող անձանց հնարավորություն է տալիս առանց ավելորդ ջանք և ռեսուրս ներդնելու՝ առցանց եղանակով ներկայացնել ֆունկցիոնալության գնահատման դիմում, իսկ համակարգի աշխատակիցները հնարավորություն ունեն արագ և առավել կանոնակարգված ուսումնասիրել քաղաքացու գործն ու անհրաժեշտ ընթացք ապահովել»,- նշել է նախարար Նարեկ Մկրտչյանը։

Միջոցառման ընթացքում անդրադարձ է կատարվել նաև հաշմանդամություն ունեցող անձանց սոցիալական ներառման, նրանց վերաբերյալ կարծրատիպերի և խտրական վերաբերմունքի դեմ պայքարին, որակյալ ներառական կրթության իրավունքի և արդյունավետ զբաղվածության ապահովմանն ուղղված աշխատանքներին։

Նախարարության ներկայացուցիչները համաժողովի մասնակիցներին ներկայացրել են հաշմանդամության ոլորտի պետական քաղաքականությունը․ միջազգային հանձնառություններն ու պարտավորությունները, օրենսդրական և ռազմավարական հիմքերը։ Խոսել են հաշմանդամության գնահատման նախկին և ներկայիս մոդելների տարբերությունների և կիրառման, ինստիտուցիոնալ կառուցվածքի, մատուցվող ծառայությունների և երաշխիքների, ինչպես նաև ծրագրերի ու նախաձեռնությունների մասին։

«Նորք» տեխնոլոգիաների կենտրոնի գործադիր տնօրեն Անահիտ Պարզյանը ներկայացրել է անձի ֆունկցիոնալության գնահատման համակարգի կիրառման նպատակով ստեղծված «e-disability.am» թվային գործիքը, որը հնարավորություն է տալիս քաղաքացուն առցանց եղանակով ներկայացնել դիմում և հետևել ընթացքին, իսկ մասնագետներն կարողանում են հավաքագրել գնահատվող անձի վերաբերյալ անհրաժեշտ տեղեկատվությունը և ընդունել համապատասխան որոշում։

Համաժողովի ընթացքում տեղի են ունեցել պանելային քննարկումներ․ պետական մարմինների և քաղհասարակության անդամները, գործարարներն ու փորձագետներն, ինչպես նաև Կատարի Պետության «Շաֆալլահ», «Մադա», «Նուր» կենտրոնների ներկայացուցիչները խոսել են պետական քաղաքականության առանձնահատկությունների, իրենց երկրների փորձառության, իրականացված աշխատանքների և ձեռքբերումների մասին։

Անդրադարձ է կատարվել նաև հաշմանդամություն ունեցող անձանց տրամադրվող աջակցող միջոցների հասցեականությանը, մատուցվող ծառայությունների գործիքակազմին ու արդյունավետության գնահատմանը, ինչպես նաև աշխատաշուկայում մրցունակ լինելու հանգամանքին։

Մասնակիցներն իրենց ելույթներում կարևորել են նաև հաշմանդամություն ունեցող անձանց անկախ ապրելուն աջակցելու և սոցիալական ներառումն ապահովելու ուղղությամբ իրականացվող ծրագրերը, սոցիալ-վերականգնողական ծառայությունների հասանելիությունը, գնահատված կարիքի համաձայն տրամադրվող աջակցությունները, մատչելի միջավայրի ապահովումը։

Համաժողովի ընթացքում ցուցադրվել են տեսանյութեր՝ հաշմանդամություն ունեցող անձանց կողմից հաղթահարած դժվարությունների և ձեռքբերումների մասին՝ օրինակ դառնալով այլ մարդկանց համար՝ հավատալու իրենց ուժերին և կարողություններին։ «Կողք կողքի» և «Ճախրուկ» փառատոնների մասնակիցներն էլ հանդես են եկել երաժշտական կատարումներով»,-ասված է հաղորդագրության մեջ։