Քաշաթաղի բնակիչը վստահեցնում է՝ իր հավաքագրած փաստերը հիմնավորում են Արցախի հուշարձանների հայկականությունը
1996 թվականից մինչև 2020 թվականն Արցախի Քաշաթաղի շրջանի Բերձոր համայնքում բնակված Զոհրաբ Ըռքոյանը վստահեցնում է, որ իր հավաքագրած տվյալներն ու լուսանկարները հիմնավորում են Արցախի հուշակոթողների և հուշարձանների հայկականությունը։
«Արմենպրես»-ի հետ զրույցում Ըռքոյանը պատմեց, որ Բերձորում աշխատել է կրթության համակարգում, հետագայում «ՄԵՐԱՆ» պաշտոնաթերթի գլխավոր խմբագիրն է եղել։ 1996-ից մինչև 2020 թվականը Արցախի հայկական հուշարձանների և հուշակոթողների մասին ուսումնասիրություններ է արել ու լուսանկարել դրանք։ Դպրոցականները, որսորդները, անտառահատները, որոնք տեսնում էին խաչքարեր, հուշարձաններ, տեղյակ էին պահում Ըռքոյանին, նա էլ գնում էր տվյալ տարածքներ և ուսումնասիրում դրանք։ Այդ ընթացքում շատ հուշարձաններ է գտել։
«Միշտ էլ ադրբեջանցիները և թուրքերը ձգտում են անել այնպես, որ աշխարհը հայկական հուշարձաններն ու հուշակոթողները որպես աղվանական ընկալի։ Նույնիսկ սովետական տարիների մի պատմաբան կար, որը հայկական Գանձասարը, Դադիվանքը, Ծիծեռնավանքը և այլ եկեղեցիներ աղվանական է համարել։ Նա ասել է, թե խաչքարերը, որոնց վրա հայկական գրություններ են, աղվանական են։ Նրանց նպատակը միշտ եղել է այն, որ այդ ամբողջ տարածքը համարեն Ադրբեջանի մաս»,- նշեց Ըռքոյանը։
Նա հավելեց՝ նույնիսկ միջազգային կառույցներն են հավատում այդ կեղծիքին։ Ըստ Ընռքոյանի՝ կեղծիքի դեմ պայքարելու միակ միջոցը փաստերով խոսելն է։ Իր ձեռքում փաստեր են, որոնք տպագրության և տարածման կարիք ունեն։
«Ես պատրաստել եմ ալբոմ-գիրք, որտեղ նկարածս հուշարձանների լուսանկարներն են, դրանց մասին ինֆորմացիա եմ գրել։ Ուսումնասիրել եմ, գրել եմ նաև պատմիչների հաղորդած տվյալները։ Ցանկանում եմ տպագրել գիրքը, թարգմանել 6 լեզվով՝ անգլերեն, ռուսերեն, չինարեն, արաբերեն, ֆրանսերեն և հայերեն։ Գիրքը տպագրելով՝ կկարողանանք աշխարհին ցույց տալ, որ այդ տարածքը հայերինն է. լուսանկարներից պարզ երևում են հայերեն արձանագրությունները»,- ասաց Ըռքոյանը։
Վերջինիս խոսքով՝ գիրքը պատրաստ է հայերեն տարբերակով։ Որպեսզի գիրքը տպագրության հանձնեն, մոտավորապես 5 միլիոն դրամ է պահանջվում։ Հույս ունի, որ իրեն կաջակցի նաև պետությունը, քանի որ գիրքը կարող է մեր երկրի համար փաստաթուղթ, կարևոր գործիք լինել: Ըռքոյանը նշեց, որ ալբոմի սկզբնական տարբերակը տպել է մոտ 10 տարի առաջ՝ հայերեն անգլերեն և ռուսերեն թարգմանություններով։ Դրանք Մինսկի խմբի համանախագահներին է նվիրել, երբ նրանք Բերձոր են այցելել:
Զոհրաբ Ըռքոյանը շեշտեց՝ գրքի նպատակն է աշխարհին ցույց տալ, որ Արցախը հայկական է։ Գրքի մեջ ներառել է մոտ 40 եկեղեցի, 30 խաչքար, կամուրջներ, ամրոցներ, ջրաղացներ։
Նրա գնահատմամբ՝ գրքի հանդեպ պետական ուշադրությունը և ֆինանսավորումը կարող է Հայաստանի ձեռքին իդեալական գործիք լինել ադրբեջանական կեղծիքը վերացնելու համար։
