Զենքի բիզնեսով մանկուց եմ երազել զբաղվել. Դավիթ Գալստյանը իր բիզնեսի, պաշտպանության նախարարների հետ հարաբերությունների և ՊՆ-ի հետ գործարքների մասին
Մեր երկիրը հիվանդ է ֆեյսբուքյան հիվանդությամբ, բայց ոչ անբուժելի, մեր բանակը վիրավոր է, բայց վստահ եմ, կկազդուրվի և կլինի կանգուն...
Զենքի միջազգային բիզնեսով զբաղվող հայազգի գործարար Դավիթ Գալստյանը կամ ինչպես մեդիայում են նրան հաճախ անվանում Պատրոն Դավիթը մերօրյա ամենաքննարկված, բայց նաև ամենախորհրդավոր գործարարներից մեկն է: Նրան այլ գործարարների նման դժվար է տեսնել հանրային, մարդաշատ վայրերում, տարաբնույթ ընդունելությունների մասնակցելիս: Գալստյանի կյանքի և գործունեության մասին թերևս հստակ ոչինչ հայտնի չէ, գիտենք այնքան, որքան ներկայացվում է «երրորդ ձեռքից», գործարարը փակ է մեդիայի համար, մինչ այսօր նրանից ուղիղ խոսքով ոչինչ լսել չի հաջողվել` պատճառը, թերևս, բիզնեսի այն սպեցիֆիկ, բայց միևնույն ժամանակ չափազանց ուշագրավ ոլորտն է, որով նա զբաղվում է:
Գործարարը սակայն բացառություն արեց InfoPort.am-ի համար:
Պարոն Գալստյան կպատմե՞ք, ինչպես որոշեցիք զբաղվել այս ռիսկային, բայց միևնույն ժամանակ շատ հետաքրքիր բիզնեսով։
-Մանկուց եմ երազել` երազել եմ ունենալ փամփուշտի գործարան:
Ե՞վ...
-Եվ, երազանքիս հասնելու համար աշխատել եմ օրը 24 ժամ:
Հետո՞...
-Դե հետո գործունեություն եմ ծավալել աշխարհի ամենատարբեր երկրներում...
Լավ, տեսնում եմ սենտիմենտալ անկեղծության հակված չեք, անցնենք բուն հարցերին. Պարոն Գալստյան վերջին ամիսներին Ձեր անունը շրջանառվում է տարբներ «սկանդալային պատմություններում», կապվում է ՊՆ արդեն նախկին նախարար Դավիթ Տոնոյանի հետ...
-Մինչ հարցը շարունակեք, մի բան նշեմ և անցնենք առաջ. ես աշխատել եմ Հայաստանի պաշտպանության բոլոր նախարարների հետ սկսած Սերժ Սարգսյանից: Ճիշտ է, մինչ Սերժ Սարգսյանը ճանաչել եմ նաև Վազգեն Սարգսյանին, բայց Հայաստանում սկսել եմ աշխատել 2000-ականներից` Սերժ Սարգսյանի պաշտպանության նախարար եղած ժամանակվանից: Այնուհետ համագործակցությունը շարունակվել է ՊՆ բոլոր նախարարների հետ առանց բացառության` Միքայել Հարությունյան, Սեյրան Օհանյան, Վիգեն Սարգսյան, Դավիթ Տոնոյան: Անվտանգության և սպառազինության հարցերը ում հետ են քննարկվում` պաշտպանության նախարարների, ԳՇ պետերի, ինչպես նաև երկրի ղեկավարների` նախագահների, վարչապետների:
Ի՞նչ բնույթ էր կրում այդ համագործակցությունը:
- Համենայն դեպս, ոչ մոնոպոլ, ինչպես շատ հաճախ փորձում են ներկայացնել: ՊՆ-ի հետ տարբեր ժամանակներում աշխատել են տարբեր գործարարներ` ոմանք հաջողել են, ոմանք ոչ: Ես աշխատել եմ կոնկրետ մատակարարման ոլորտում, ես էլ մյուսների նման ունեցել եմ և հաջողություններ, և անհաջողություններ: Անհաջողությունները հիմնականում պայմանավորված էին լոգիստիկ դժվարություններով, ինչպես նաև քաղաքական պատճառներով:
Լավ վերադառնանք ներկա, շարունակեմ նախորդ հարցս. Ձեր անձի շուրջ պարբերաբար տարբեր ասեկոսեներ և մեղադրանքներ են պտտվում, թերևս դրանցից հիմնականը կայանում է նրանում, որ Դուք Հայաստանին վաճառում եք հին և անպիտան զինատեսակներ, բավականին թանկ գներով, և այդ գործարքները, իբրև թե իրականացվում էին Ձեր ընկեր` ՊՆ նախկին նախարար Դավիթ Տոնոյանի անմիջական հովանավորությամբ: Ըստ այդ լուրերի, գործարքները կրում էին «կոռուպցիոն» բնույթ: Ձեր մեկնաբանությունը...
-Նախ նշեմ, որ նման սիրողական բնույթի մեկնաբանություններ կարող են անել զենքի գնման ընթացակարգերից կատարելապես անտեղյակ մարդիկ, քանզի զենքի գնման պատվերը իջեցնում է Գլխավոր շտաբը` սկսած զինատեսակից, վերջացրած քանակով: Պաշտպանության նախարարը այդ ընթացակարգերի հետ կապ չունի: ԳՇ-ի կողմից պատվերն իջեցնելուց հետո հայտ է ներկայացվում, հետո գնային առաջարկ է արվում մեր կամ կազմակերպությունների կողմից: Ապա այդ գնային առաջարկը համեմատվում է նախկինում եղած առաջարկների հետ, ներկա պահին եղած առաջարկների հետ, ապա կնքվում է պայմանագիր: Մատակարարվող ապրանքը պատվիրատու երկիր տեղափոխելուց հետո անցնում է 3 տարբեր ընթացակարգեր` որակական, քանակական և փորձարկման: Ստեղծվում է մասնագիտական հանձնաժողով, որը կազմված է 7-10 հոգուց` ՊՆ-ի, ԳՇ-ի և մատակարար կազմակերպության ներկայացուցիչներից: Հանձնաժողովի դրական գնահատականը ստանալուց հետո միայն կնքվում է համապատասխան ակտ և կատարվում է ապրանքի ընդունում: Այս ինֆորմացիան իմանալուց հետո դժվար թե որևէ խելամիտ մարդ հետայսու հավատա նման ասեկոսեներին, քանզի ինչպես ես ներկայացրեցի պաշտպանության նախարարի գործառույթը զենքի գնման գործընթացում մինիմալ է: Իսկ այսքան բարդ ընթացակարքեր անցնելու դեպքում, որի մեջ ներառված են ամենատարբեր օղակների ներկայացուցիչներ պատվիրատու և մատակարար երկրներից, անորակ կամ անպիտան զենքի մատակարարման հնարավորությունները գրեթե հավասարվում են զրոյի:
Բացի այդ մեր գործունեությունը Հայաստանում միշտ և բոլոր ժամանակներում մանրազնին ստուգվել և ստուգվում է պատկան մարմինների կողմից` այդ թվում նաև ԱԱԾ-ի կողմից:
Ահա, Դուք նախանշեցիք հաջորդ հարցս կապված ԱԱԾ-ի հետ: Լուրեր են շրջանառվում, որ Դուք ԱԱԾ նախկին պետ Արթուր Վանեցյանին թանկարժեք զրահապատ ամենագնաց եք նվիրել, իբրև թե նրա դիմաց, որ նա «աչք փակի» Ձեր կողմից թույլ տված ինչ-ինչ խախտումների վրա...
-Էսպես պատասխանեմ. Որքանով որ ես ճանաչում եմ Արթուր Վանեցյանին` համոզված եմ, որ նա խիզախ մարդ է: Նա գիտի, որ մեր դատավորն էլ, պահապան էլ Աստվածն է` զրահապատ մեքենայով չես կարող պաշտպանվել: Ես թույլ չէի տա ինձ նրան նվեր անել, նա էլ իրեն թույլ չեր տա այդ նվերը ընդունել:
Ուզում եք ասել, որ ըստ շրջանառվող լուրերի, Դավիթ Տոնոյանին էլ Շտեֆանպլացում բնակարան չե՞ք նվիրել։
-Ոչ թե ուզում եմ ասել, այլ հենց ասում եմ, որ չեմ նվիրել: Այդ տրամաբանությամբ որ շարժվենք, ես 2000-ասկաններից սկսած բոլոր նախարարներին, նախագահներին, ԱԱԾ պետերին և ընդհանրապես բոլոր պաշտոնյաներին պետք է բնակարաններ ու մեքենաներ նվիրած լինեի:
Լավ նորից վերադառնանք Ձեր կողմից մատակարարվող զենքերին: Դուք տեղյա՞կ եք դրանք գործնականում կիրառվել են Տավուշյան մարտերում ու վերջին արցախյան պատերազմում։ Եթե այո, ապա ինչպե՞ս են դրանք իրենց դրսևորել։
-Տեղյակ եմ, օգտագործվել են: Թե ինչպես են իրենց դրսևորել պետք է հարցնել Գլխավոր շտաբից: Համենայն դեպս, եթե նույնիսկ չնչին բողոքներ լինեին, ԳՇ-ն իր բողոքները կներկայացներ: Ես համենայն դեպս նման գեթ մեկ դեպքի մասին չգիտեմ:
Ամեն դեպքում, լուրեր են շրջանառվում, որ Դուք 50-ականների հարավսլավական արտադրության զենքեր եք մատակարարել...
-Չկա նման բան, կատարյալ սուտ է:
Այդ դեպքում ասեք, ամենահին զենքը, որը դուք մատակարարել եք Հայաստանին, ո՞ր թվականի արտադրության է։
-M-55-ը և OCA AK ները եղել են ութսունականներից բարձր, մնացածը լիովին նոր արտադրության:
Դրանք միջազգային չափանիշներով մարտական պայմաններում համարվու՞մ են կիրառելի և էֆեկտիվ զենքեր։
-Այո միանգամայն: Բոլոր այդ զինատեսակները անցել են գործարանային վերստուգում: Իմ մատակարարած յուրաքանչուր զինատեսակ մեկ առ մեկ ստուգվել է Պաշտպանության նախարարության համապատասխան հանձնաժողովի կողմից, և բոլորը կիրառվել են պրակտիկ գործողություններում:
Ըստ շրջանառվող լուրերի Դուք Դավիթ Տոնոյանի պաշտոնանկությունից հետո խզել եք ՊՆ-ի հետ եղած բոլոր պայմանագրերը...
-Կատարյալ սուտ է: Ոչ միայն չեմ խզել ու չեմ պատրաստվում խզել, այլ նաև պատրաստվում եմ ընդլայնել գործունեությունս ռազմարդյունաբերության ոլորտում: (Հարցազրույցի այս հատվածին կանդրադառնանք առանձին նյութերով): Ինչու պետք է խզեմ` Պաշտպանության նախարարությունը որևէ մեկի սեփականությունն է, որ նախարարի գնալուց հետո պայմանագրերը խզեմ: Ես քաղաքականությամբ չեմ զբաղվել, չեմ զբաղվում, չեմ էլ պատրաստվում զբաղվել...Բանակը օրգանիզմ է, բանակը մեր բոլորի հպարտությունն է, այն վիրավոր է այսօր, բայց այն պետք է ապաքինվի ու հավատացած եմ, որ կլինի կանգուն: Մենք կրկնապատկելու ենք նաև մեր բոլոր օգնությունները: Այսօր կան հաշմանդամներ, վիրավորներ, նրանց օգնել է պետք:Ես ու իմ ընտանիքը այդ ամենով արդեն զբաղվում ենք, ուղղակի ամեն ինչ չենք բարձրաձայնում:
Որպես ֆինալ... Ի՞նչ եք կարծում, ինչո՞ւ են Ձեր անվան շուրջ այդքան ասեկոսեներ պտտվում?
-Ասեկոսեները շրջանառվում են շահագրգիռ օղակների կողմից, որոնց հետևում կանգնած են կոնկրետ քաղաքական դեմքեր:
Այսինքն, այդ քաղաքական դեմքերը ի՞նչ շահ են հետապնդում` Ձեր անունը անընդհատ շրջանառելով։
-Դե նրանք էլ իրենց հետաքրքրությունը ունեն զենքի բիզնեսում: Հենց վերջին պատերազմի ժամանակ շատ կոնկրետ մարդիկ շատ կոնկրետ շահեր են հետապնդել` փորձելով, օրինակ բանակին 80-ականների արտադրության “Կոնկուրս” հրթիռները մատակարարել մեկ հատը $52 հազարով, այն դեպքում, երբ մենք այդ նույն հրթիռների բոլորովին նոր, գործարանային վիճակում մատակարարել ենք մեկ հատը $8 հազարով: Երբ այդ մարդիկ իրենց նկրտումներում չեն հաջողել, այսինքն պատերազմող երկրի հաշվին չեն կարողացել գերշահույթ ապահովել, խիստ վրդովվել են:
Ավելին, եղել են նաև այլ զարգացումներ, պատերազմի ժամանակ "քեշ" գումարով ուզում էին, որ Հայաստանը բեռնատար ինքնաթիռ գնի:Կյանքումս առաջին անգամ էի տեսնում, որ “քեշ” գումարով ինքնաթիռ գնեն: Դրա փոխարեն ես իմ կազմակերպությունների գումարներով գնեցի բեռնատար ինքնաթիռ, որը այդ օրերին շատ խնդիրներ լուծեց, նոր շունչ հաղորդեց մեր գոյություն չունեցող ավիացիային: Դրանով խափանվեց իրենց պլանները,ինչի պատճառով էլ իրենք ուղղորդված արշավ սկսեցին իմ, Դավիթ Տոնոյանի, Մակար Ղամբարյանի, Գաբրիել Բալայանի ու շատերի դեմ:
Որպես վերջաբան Ձեզ ասեմ, որ ես ընդհանրապես միշտ եղել եմ նպատակասլաց ու շարունակելու եմ իմ սկսած գործերը: Ես առաջնորդվում եմ ռուսական մի ասացվածքով. "Շները հաչում են, իսկ քարավանը գնում է":