21-րդ դարի Հայոց ցեղասպանությունն անխուսափելի է, իսկ աշխարհի անգործությունը թույլ կտա Ադրբեջանին ավարտել առաքելությունը. Բերգե Սեթրակյանի նամակը ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենին
Դիվանագիտական հայտարարությունների, հրապարակային բացահայտումների, բարձր բանաձևերի, բանակցությունների և քննարկման թեմաների ժամանակն անցել է ։ 21-րդ դարի Հայոց ցեղասպանությունն անխուսափելի է, և ազատ աշխարհի շարունակական անգործությունը թույլ կտա մեղավորին ՝ Ադրբեջանին, ավարտել առաքելությունը: Այս մասին ասվում է Հայկական բարեգործական ընդհանուր միության (ՀԲԸՄ) նախագահ Բերգե Սեթրակյանի ՝ ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենին ուղղված նամակում:
"Որպես ՀԲԸՄ-ի ՝ աշխարհի խոշորագույն հայկական շահույթ չհետապնդող կազմակերպության նախագահ, ես ստիպված եմ տագնապ հնչեցնել Միացյալ Նահանգներում բնակվող միլիոնավոր հայ ամերիկացիների անունից, ովքեր անհանգստանում են մեր պատմական հայրենիքում իրենց եղբայրների ու քույրերի համար: Ադրբեջանն ակնհայտորեն չի հասկանում խոսքերն առանց գործողությունների։ Նա չի հասկանում բանականության, խաղաղության և մարդկության լեզուն: Դա վառ կերպով ցույց տվեց Լեռնային Ղարաբաղի հայերին արտաքին աշխարհի հետ կապող միակ ճանապարհի ձգձգված շրջափակումը, սննդի, վառելիքի, դեղորայքի եւ կյանքի պահպանման համար առաջին անհրաժեշտության այլ պարագաների առաքման դադարեցումը", - ասված է Սեթրակյանի դիմումի մեջ։
Միևնույն ժամանակ, AGBU-ի ղեկավարն ուշադրություն է հրավիրել այն փաստի վրա, որ այս շաբաթ Մարդու իրավունքների համաշխարհային առաջատար պաշտպաններից Լուիս Մորենո Օկամպոն տեղի ունեցածն անվանել է իր խոսքերով. անմեղ հայերի դեմ Ադրբեջանի նողկալի գործողությունները համապատասխանում են ցեղասպանության բուն սահմանմանը:
Սեթրակյանը նաև փաստեց, որ Օկամպոյի զեկույցում առկա է մռայլ կանխատեսում."եթե մենք արագ չգործենք, շատ շուտով կարող ենք ականատես լինել ևս մեկ Հայոց ցեղասպանության":
"Օկամպոյի զեկույցում արձանագրվում է, որ հայերի դեմ Ադրբեջանի գործողությունները շատ ընդհանրություններ ունեն պատմության մեջ ամենահրեշավոր զանգվածային սպանությունների հետ ՝ սկսած 1915 թվականին հայերի բնաջնջումից մինչեւ 1939 թվականին նացիստների կողմից հրեաների համակարգված ժանտախտը եւ 1993 եւ 1994 թվականներին Սրեբրենիցայում կիրառված նմանատիպ մարտավարությունը: Սա նորություն չէր ՀԲԸՄ-ի համար ։ Իր գործունեության 117 տարիների ընթացքում, աշխարհասփյուռ հայության կյանքը փրկելու և բարելավելու առաքելությամբ, ՀԲԸՄ - ն եղել է 1915 թվականի Ցեղասպանության Առաջին վկաներից մեկը: Օսմանյան Թուրքիայի ավելի քան 1,5 միլիոն հայ հպատակներ զոհվել են սիրիական անապատում համակարգված զանգվածային և բարբարոսական սպանությունների, սովի և հարկադիր մահվան երթերի հետևանքով:
Այդ ժամանակ միջազգային հանրությանը ուղղված մեր աղերսանքներն ապարդյուն եղան ՝ չնայած միջազգային դիվանագետների ականատեսների բազմաթիվ վկայություններին և Թուրքիայում գտնվող օտարերկրյա լրագրողների բազմաթիվ լուրերին ու լուսանկարներին: Այն ժամանակ աշխարհը սարսափով հետեւում էր, բայց վճռական եւ հավաքական գործողություններ չձեռնարկեց, որպեսզի թույլ չտա Օսմանյան առաջնորդներին իրականացնել ցեղասպանությունը", - հիշեցրել է ACBU-ի ղեկավարը ։
Սեթրակյանը հավելել է, որ "սովյալ հայեր" մեմը լայն տարածում է գտել, և ճակատագրի հեգնանքով Լեռնային Ղարաբաղի ադրբեջանական շրջափակումը, որը շարունակվում է արդեն ութերորդ ամիսը, բառացիորեն սովամահ է անում Լեռնային Ղարաբաղի 120 000 հայ խաղաղ բնակիչների:
Նա ուշադրություն հրավիրեց այն հանգամանքի վրա, որ այսօր այդ անմեղ հայ ընտանիքները հայտնվել են մեկուսացված մահացու ծուղակում, այնպես որ նույնիսկ մարդասիրական օգնության խմբերը, այդ թվում ՝ ՀԲԸՄ-ն, չեն կարող միջամտել ՝ մեղմելու համատարած սովը, որը ժանտախտի նման մի քանի սերունդ է պատուհասել:
"Ըստ ամենայնի, Ադրբեջանը միջազգային իրավունքի իր կոպիտ խախտումներին զուսպ միջազգային արձագանքը սխալ է մեկնաբանել որպես լուռ թույլտվություն ՝ օգտագործելու ցանկացած միջոց, որն անհրաժեշտ է իր հողում եւ ամբողջ տարածաշրջանում հնագույն արմատներ ունեցող քրիստոնեական համայնքի ոչնչացման համար ։ Մենք պետք է ապացուցենք, որ Ադրբեջանը ճիշտ չէ, և որքան հնարավոր է շուտ ։ Լեռնային Ղարաբաղում իրավիճակի մասին Օկամպոյի զեկույցը հրատապ ահազանգ է գլխավոր բարոյական ձայնից, որն արժանի է ձեր ուշադրությանը և գործողություններին:
Մենք հավատում ենք, որ այս տագնապալի տվյալները կստիպեն ձեզ անհապաղ օգնություն ցուցաբերել ՝ ուղղակիորեն, ՄԱԿ-ի միջոցով կամ օդային ճանապարհով, հստակ ուղերձով Ալիևի ռեժիմին ՝ անհապաղ բացել Քաշաթաղի (Լաչինի) միջանցքը ՝ ապահովելով մարդկանց, տրանսպորտային միջոցների և բեռների անարգել տեղաշարժը երկու ուղղություններով ։ Պետք է նաև տեղեկացնել Ադրբեջանին, որ դրա չկատարումը կհանգեցնի նրան, որ նա պատասխանատվության կենթարկվի միջազգային հանրության առջև և կբերի իրավական հետևանքների: Սա կրիտիկական ժամ է մարդկության դեմ ևս մեկ հանցագործություն կանխելու համար, քանի դեռ շատ ուշ չէ", - եզրափակել է Բերգե Սեթրակյանը ։
Օկամպոն օգոստոսի 7-ին հրապարակել է 28 էջանոց զեկույց, որում նախազգուշացրել է, որ Ադրբեջանը ցեղասպանություն է նախապատրաստում Լեռնային Ղարաբաղի էթնիկ հայերի դեմ, և կոչ է արել ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդին գործը հանձնել միջազգային տրիբունալին:
Հիշեցնենք, որ 2022 թվականի դեկտեմբերի 12-ից Արցախը գտնվում է Ադրբեջանի կողմից սանձազերծված շրջափակման մեջ ։ Եթե մինչև ս.թ. հունիսի 15-ը Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեն և ռուս խաղաղապահները հնարավորություն ունեին գոնե սահմանափակ քանակությամբ առաջին անհրաժեշտության սննդամթերք հասցնել Արցախի պաշարված բնակչությանը, ապա հունիսի 15-ից հետո այդ հնարավորությունն էլ չկա: Արցախի 120 հազարանոց բնակչությունը սովամահության շեմին է ՝ միջազգային հանրության անգործության ֆոնին։
Հավելենք, որ հուլիսի 26-ից ՀՀ կառավարության կողմից 360 տոննա մարդասիրական բեռով բեռնատարները կանգնած են Կոռնիձորում և սպասում են արգելափակված Արցախ գնալու հնարավորությանը: