Հայկական հակահետախուզությունը բացահայտել է ավելի քան 20 լրտեսների. մեծամասնությունը աշխատում էր Բաքվի համար
Հայաստանում պետական դավաճանության եւ լրտեսության մեղադրանքով 1993թ. – ից մինչ օրս դատապարտվել է ավելի քան 20 մարդ:Այս մասին գրում է rusarminfo.ru-ն:
1999 թվականին Հայաստանում ձերբակալվել է Վրաստանի քաղաքացի Գելա Ալադաշվիլին ՝ Ադրբեջանի օգտին լրտեսության համար ։
2002 թվականի հունվարի 26—ին Հայաստանի ազգային անվտանգության նախարարությունը (ԱԱՆ) ձերբակալել է Թուրքիայի գործակալ, Հայաստանի քաղաքացի Մուրադ Բոջոլյանին:
Բոջոլյանը հարուստ կենսագրություն ուներ. Խորհրդային տարիներին նա ռազմական հակահետախուզության սպա էր, Հայաստանի անկախացումից հետո աշխատել է ԱԳՆ – ում, Այնուհետեւ դարձել է նախագահներ Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի եւ Ռոբերտ Քոչարյանի թարգմանիչն ու խորհրդականը, որից հետո զբաղվել է բիզնեսով:
ԱԱՆ-ի վարկածով ՝ Բոջոլյանը 1993 թվականից թուրքական հատուկ ծառայությունների հանձնարարությամբ ռազմական, տնտեսական եւ քաղաքական տեղեկատվություն է հավաքել եւ փոխանցել։ Նա դատապարտվել է 10 տարվա ազատազրկման՝ լրտեսության մեղադրանքով։ Նա 9 տարի է անցկացրել, սակայն իր մեղքը չի ընդունել, ինչի մասին հայտարարել է 2011-ին ազատ արձակվելուց հետո։
2005 թվականի հունիսի 28-ին 12 տարվա ազատազրկման է դատապարտվել Ադրբեջանի օգտին լրտեսության մեջ մեղադրվող Անդրեյ Մազիեւը: Դատարանը ապացուցված է համարել քրեական օրենսգրքի բոլոր երեք հոդվածներով ՝ լրտեսության միջոցով հայրենիքին դավաճանությունը, ահաբեկչության նախապատրաստմանն աջակցելը, պետական, քաղաքական գործչի, մասնավորապես ՝ ՀՀ նախագահի սպանության նախապատրաստմանն աջակցելը։
Դատարանը, դատավճիռ կայացնելով, հաշվի է առել մեղմացնող հանգամանքները, Մասնավորապես, մեղադրյալի անկեղծ խոստովանությունը, զղջումը եւ հետաքննության խթանումը:
Հետաքննությունը պարզել է, որ Մազիեւը 1999 թվականի հոկտեմբերից մինչեւ 2005 թվականի հունվար համագործակցել է Ադրբեջանի հատուկ ծառայությունների հետ ՝ գործելով «Ֆրոլով» մականունով:
Նա ուսումնասիրել և տվյալներ է փոխանցել Հայաստանի ներքաղաքական իրավիճակի, հիմնական կուսակցությունների, նրանց առաջնորդների, նրանց պատկանող ստվերային բիզնեսի մասին, ռազմական և ռազմավարական բնույթի տեղեկատվություն, տեղեկություններ հավաքել տնտեսական բնույթի, Հայաստանում գործող խոշոր ձեռնարկությունների, օտարերկրյա ներդրումների մասին:
Մազիեւը տեղեկություններ էր հավաքում նաեւ Լեռնային Ղարաբաղի իրավիճակի մասին։ Ընդհանուր առմամբ, ամբաստանյալը Ադրբեջանի հատուկ ծառայությունների ներկայացուցիչների հետ հանդիպել է 18 անգամ, իսկ իր ծառայությունների համար ստացել է մոտ 2,5 հազար դոլար ։
Լրտեսը ստացել է նաեւ առաջադրանք լուսանկարել շենքի օտարերկրյա դիվանագիտական ներկայացուցչությունների, հյուրանոցների, գրասենյակների կուսակցությունների համարների տվյալները: Նրան հանձնարարվել է պարզել Հայկական ԱԷԿ—ի մասին մանրամասն տեղեկություններ՝ միջուկային վառելիքի փոխադրման երթուղին եւ միջոցները, տրանսպորտի եւ օբյեկտի պահպանությունը, ինչպես նաեւ տրամադրել լուսանկարներ: Այս խնդիրը Մազիեւը չի կատարել:
Միևնույն ժամանակ, նրան հաջողվել է լուսանկարել Երևանի «Զվարթնոց» միջազգային օդանավակայանը, թռիչքուղին, անգարները, դիպուկահարների վայրերը, ինչպես նաև նախագահի նստավայրի ճակատը:
Հայաստանի դատական դեպարտամենտի տվյալներով՝ վերջին 11 տարվա ընթացքում պետական դավաճանության եւ լրտեսության մեղադրանքով դատապարտվել է 8 մարդ։
2008 թվականից հայկական դատարանների կողմից Հայաստանի քրեական օրենսգրքի 299-րդ հոդվածով (պետական դավաճանություն) վճիռներ են կայացվել յոթ մարդու նկատմամբ: Այս գործով վերջին որոշումը կայացվել է 2017-ին։ Ամբաստանյալին 14 տարվա ազատազրկման են դատապարտել։
Նշված ժամանակահատվածում 14 տարի ժամկետը ամենամեծ պատիժն է, որը հայկական դատարանները կայացրել են «պետական դավաճանության» հոդվածով ՝ 2016 թվականին 14 տարով Ադրբեջանի օգտին դավաճանության համար դատապարտվել է Ռաֆիկ Պապոյանը:
ՀՀ քրեական օրենսգրքի 302-րդ հոդվածով (լրտեսություն) դատապարտվել է մեկ օտարերկրյա քաղաքացի: 2010-ին նրան 10 տարվա ազատազրկման են դատապարտել Ադրբեջանի օգտին լրտեսության համար։ Դա եղել է Իրանի քաղաքացի, ազգությամբ ադրբեջանցի Բեհնամ Բաղերին։ Նույն գործով անցնում էր նաև ՀՀ քաղաքացի Գևորգ Հայրապետյանը. նա 12 տարվա ազատազրկման էր դատապարտվել։
ՀՀ քրեական օրենսգրքի 299-րդ հոդվածը նախատեսում է 10-ից 15 տարվա ազատազրկում ՝ գույքի բռնագրավմամբ կամ առանց դրա: 302-րդ հոդվածով (լրտեսություն) պատիժը 8-ից 15 տարի է:
Ադրբեջանի օգտին լրտեսության վերջին դեպքը Հայաստանի ազգային անվտանգության ծառայության կողմից բացահայտվել է ընթացիկ տարվա մայիսին:
Ադրբեջանի հետախուզության առաջադրանքով, դեռեւս չպարզված այս գործակալը սկսել է աշխատել Հայաստանի քաղաքացու հետ: Սկզբում ինտերնետի, ապա Թուրքիայում անձնական հանդիպումների միջոցով նա ներկայացել է Հայաստանի քաղաքացուն որպես պետանվտանգության հայկական մարմինների գաղտնի աշխատակից ։ Դրանից հետո գործակալը քաղաքացուն համոզել է նրան փոխանցել Հայաստանի մի շարք զորամասերի եւ այնտեղ գտնվող տեխնիկայի գտնվելու վայրի մասին տվյալներ ՝ կցելով համապատասխան լուսանկարներ։ Նկարահանումների համար գործակալը ՀՀ քաղաքացուն տեխնիկա է փոխանցել։ Նրա օգնությամբ 2011-18 թվականներին քաղաքացին հավաքել է նշված տվյալները, որոնք փոխանցվել են Ադրբեջան։
Այնուամենայնիվ, այդ բոլոր տվյալները նրա մոտ են հայտնվել արդեն ԱԱԾ-ում քննվելուց հետո Մշակված տեսքով nրանք արդեն ոչ մի վտանգ չեն ներկայացրել հանրապետության համար։
Հատկանշական է, որ լրտեսության հիմնական շարժառիթը գրեթե բոլոր գործերում դարձել են շահադիտական շահերը, և միայն հազվադեպ դեպքերում ՝ գաղափարական շահերը։
Հետախուզության եւ հակահետախուզության գործակալները, ինչպես նաեւ նշված գործերի մասնակիցները ունեցել են նախապես պատրաստված լեգենդ եւ թաքցրել են իրենց իրական գործունեությունը առեւտրային, լրագրողական եւ այլ նպատակներով ‘ օգտագործելով իրենց կենսագրությունը, մասնագիտությունը եւ նախկին ծառայությունները: